Numer 3 (80) 2014

Wersją podstawową (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.

Miesiąc wydania: wrzesień 2014 r.
Numer: 3 (80) 2014

Spis treści:

Artykuły i rozprawyOrzeczenia i glosyRecenzjeSprawozdaniaBibliografia

  • 20 lat „Prawa Asekuracyjnego” – artykuł z okazji jubileuszu kwartalnika
  • Prof. zw. dr hab. Jerzy Łańcucki
    Wpływ nowych regulacji unijnych na funkcjonowanie rynku ubezpieczeniowego
  • Dr hab.Marcin Orlicki
    Architektura systemu ubezpieczeń  obowiązkowych – osiągnięcia i wyzwania
  • Dr hab. Marcin Krajewski
    Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia po stronie ubezpieczyciela
  • Radosław Kamiński
    Wpływ ubezpieczeń obowiązkowych na konkurencję ubezpieczycieli oraz sytuację ubezpieczonych
  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz
    Zmiany regulacji prawnych w zakresie standardów  obsługi klientów przez pośredników ubezpieczeniowych
  • Dr Małgorzata Serwach
    Podstawy oraz zasady odpowiedzialności brokera ubezpieczeniowego
  • Dr hab. Jakub Pokrzywniak
    Zagadnienia odpowiedzialności cywilnej multiagenta
  • Łukasz Zoń
    Deregulacja zawodu brokera ubezpieczeniowego i reasekuracyjnego
  • Zdzisława Cwalińska-Weychert, dr hab. Marek Monkiewicz, dr Grażyna Sordyl
    Działalność odszkodowawcza Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na tle rozwiązań europejskich
  • Zbigniew Roszewski, Grzegorz Andrusiewicz
    Audyt wewnętrzny w zintegrowanym systemie zarządzania ryzykiem w zakładach ubezpieczeń
  • Dr hab. Dorota Maśniak
    Ubezpieczenia jako instrument zarządzania katastrofami  spowodowanymi przez człowieka – perspektywa unijna
  • Dr Magdalena Szczepańska
    Wypowiedzenie i zmiana umowy ubezpieczenia na życie przez ubezpieczyciela
  • Dr Aleksander Raczyński
    Deregulacja zawodów reglamentowanych a problematyka ubezpieczeń – rozważania na tle regulacji dotyczących zawodów prawniczych

  • Jacek Reps
    Przegląd orzecznictwa sądowego z zakresu prawa ubezpieczeń gospodarczych

  • rec. dr Monika Szaraniec
    M. Fedorowicz „Nadzór nad rynkiem finansowym Unii Europejskiej”

  • Małgorzata Rejmer
    System prawny ubezpieczeń obowiązkowych – przesłanki i kierunki reform (konferencja naukowa PIU, Warszawa, 15 maja 2014 r.)

  • Sylwia Młodyszewska
    Bibliografia z ubezpieczeń (wybór za lata 2013 i 2014)

Streszczenia artykułów: English Polski

Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska

  • Jerzy Łańcucki
    Wpływ nowych regulacji unijnych na funkcjonowanie rynku ubezpieczeniowego

Artykuł zawiera omówienie najważniejszych dla rynku ubezpieczeniowego i rynku usług finansowych regulacji, które zostały przyjęte bądź są obecnie procedowane w Parlamencie Europejskim. Omówiono najważniejsze postanowienia dyrektywy Wypłacalność II, uwzględniając zmiany wprowadzone do tej dyrektywy przepisami dyrektywy Omnibus II. Przeanalizowano zapisy dyrektywy MiFID II ze szczególnym uwzględnieniem dodatkowych wymogów w zakresie ochrony  klientów, dotyczących produktów inwestycyjnych opartych na ubezpieczeniach. Przedstawiono najistotniejsze zapisy projektu dyrektywy w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz rozporządzenia w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje dotyczące produktów inwestycyjnych (KID). W zakończeniu zwrócono uwagę na uwarunkowania i okoliczności, które mogą mieć wpływ zarówno na proces implementacji omówionych w artykule regulacji, jak i ich skuteczność w praktycznym działaniu.

Słowa kluczowe: Wypłacalność II Omnibus II, MiFID II dyrektywa w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego KID

  • Marcin Orlicki
    Architektura systemu ubezpieczeń obowiązkowych – osiągnięcia i wyzwania

Artykuł zawiera diagnozę systemu ubezpieczeń obowiązkowych w Polsce oraz postulaty dotyczące jego reformy poprzez uchwalenie ustawy o ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. W ustawie tej zostałyby uregulowane obowiązkowe ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikającej z działalności gospodarczej lub zawodowej, obowiązkowe ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, obowiązkowe zabezpieczenia majątkowe oraz obowiązkowe ubezpieczenia majątku.

Słowa kluczowe: ubezpieczenia obowiązkowe obowiązek ubezpieczenia ubezpieczenie OC ubezpieczenie NNW obowiązkowe zabezpieczenia majątkowe

  • Marcin Krajewski
    Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia po stronie ubezpieczyciela

Artykuł dotyczy przewidzianego w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych obowiązku zawarcia umowy po stronie ubezpieczyciela. Analizowane są jego przesłanki, a także możliwość dochodzenia złożenia oświadczenia woli na podstawie art. 64 k.c. O istnieniu tego ostatniego roszczenia można mówić, gdy da się określić treść przyszłej umowy, w tym także w odniesieniu do wysokości składki ubezpieczeniowej. W razie naruszenia przez ubezpieczyciela obowiązku kontraktowania niedoszły ubezpieczający może również żądać naprawienia szkody, która w zależności od okoliczności może sięgać nawet pozytywnego interesu umowy. Artykuł analizuje również instytucję tzw. milczącego przyjęcia oferty, która nie wydaje się w pełni skorelowana z obowiązkiem zawarcia umowy. Opracowanie kończą wnioski de lege ferenda, w ramach których wysunięty jest postulat ustawowego określenia wysokości odszkodowania na wypadek naruszenia przez ubezpieczyciela obowiązku kontraktowania.

Słowa kluczowe: ubezpieczenia obowiązkowe obowiązek zawarcia umowy odszkodowanie pozytywny interes umowy milczące przyjęcie oferty

  • Radosław Kamiński
    Wpływ ubezpieczen obowiązkowych na konkurencję ubezpieczycieli oraz sytuację ubezpieczonych

Ubezpieczenia obowiązkowe są nadużywaną konstrukcją prawną. Ma ona swoje daleko idące konsekwencje także w tym zakresie, w jakim może zakłócać konkurencję na rynku ubezpieczeniowym. Przy wprowadzaniu dalszych ubezpieczeń obowiązkowych zawsze powinny być rozważone konsekwencje dla naruszenia swobody konkurencji. Ten logiczny obowiązek jest, zdaniem autora, lekceważony przez polskiego ustawodawcę. „Miękki” rynek łatwo akceptujący ryzyka, z jakim mamy do czynienia w ostatnich latach, działa uspokajająco i nie stosuje sankcji za owo lekceważenie. Tymczasem powinniśmy rozpoznawać skutki wprowadzenia danych rozwiązań, zanim dotkną one poszukujących ochrony ubezpieczeniowej. Aby bronić konkurencji na rynku ubezpieczeń, cywilne prawo ubezpieczeniowe powinno zachowywać transparentność oraz promować zachowania spełniające tradycyjny standard najwyższego zaufania.

Słowa kluczowe: ubezpieczenia obowiązkowe konkurencja ubezpieczyciel tworzenie prawa miękki rynek

  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz
    Zmiany regulacji prawnych w zakresie standardów obsługi klientów przez pośredników ubezpieczeniowych

Artykuł zawiera informacje o nadchodzących zmianach regulacyjnych dotyczących prowadzenia dystrybucji ubezpieczeń oraz zasad obsługi klienta przez pośredników ubezpieczeniowych. Zmiany te będą wprowadzone na podstawie regulacji europejskich, a w szczególności nowej dyrektywy w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego (IMD 2). Zauważalna jest także aktywność podmiotów samorządowych i administracji państwowej w tym zakresie. Największe zmiany dotyczyć będą zasad dystrybucji produktów ubezpieczeniowych, spełniających funkcję inwestycyjno-oszczędnościową, w szczególności w zakresie przekazywania informacji o produkcie ubezpieczeniowym, w tym o kosztach i ryzykach związanych z produktem, a także dokonywania analizy potrzeb i możliwości finansowych klienta.

Słowa kluczowe: pośrednictwo ubezpieczeniowe MIFID II dyrektywa w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego IMD 2 KID Rekomendacja dobrych praktyk PIU Rekomendacja KNF

  • Małgorzata Serwach
    Podstawy oraz zasady odpowiedzialności brokera ubezpieczeniowego

Odpowiedzialność brokera może wynikać zarówno z faktu zawarcia umowy brokerskiej, ale jej podstawę może także stanowić przekroczenie upoważnienia wynikającego z udzielonego brokerowi pełnomocnictwa. Szczególna pozycja brokera, który występuje w imieniu podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, ale wynagrodzenie w postaci kurtażu uzyskuje od ubezpieczyciela powoduje, że broker może ponosić odpowiedzialność zarówno wobec swojego kontrahenta, jak i wobec ubezpieczyciela. Niezależnie od tego, w ostatnim czasie, coraz częściej pojawia się kwestia odpowiedzialności brokera wobec innych pośredników ubezpieczeniowych. Przedmiotem rozważań zawartych w artykule jest wskazanie podstaw oraz zasad odpowiedzialności brokera, z szczególnym wskazaniem przesłanek jego odpowiedzialności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Autorka przedstawia obowiązki ustawowe oraz umowne, których naruszenie może prowadzić do powstania jego odpowiedzialności kontraktowej. Wskazuje na ogólne zasady odnoszące się do pełnomocnictwa brokerskiego, możliwość jego odwołania oraz skutki udzielenia wielu pełnomocnictw. Przedstawia przykłady uszczerbków, jakie mogą powstać po stronie podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej oraz rozważane w orzecznictwie sądowym problemy związane z określeniem związku przyczynowego pomiędzy zawinionym działaniem lub zaniechaniem a szkodą kontrahenta.

Słowa kluczowe: brokerzy pośrednictwo ubezpieczeniowe odpowiedzialność cywilna umowa  brokerska pełnomocnictwo

  • Jakub Pokrzywniak
    Zagadnienia odpowiedzialności cywilnej multiagenta

De lege lata  multiagent jest odmianą agenta ubezpieczeniowego, zatem  winien być traktowany jako reprezentant interesów zakładów ubezpieczeń, z którymi wiążą go umowy agencyjne. Należy konsekwentnie odróżniać instytucję multiagenta od instytucji brokera ubezpieczeniowego, który działa na zlecenie ubezpieczającego i w jego interesie. Mimo że multiagent jest po prostu szczególną postacią agenta, a nie quasi-brokerem, to model jego odpowiedzialności został ukształtowany w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym na wzór modelu odpowiedzialności brokera ubezpieczeniowego. Ustawodawca przewidział bowiem wyłączenie odpowiedzialności zakładów ubezpieczeń, na rzecz lub w imieniu których multiagent działa za wyrządzone przezeń szkody, nałożył nań jednocześnie obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Model odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przez  multiagenta w ujęciu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym daleki jest od doskonałości. Nie zapewnia on bowiem dostatecznej ochrony klientów zawierających umowy ubezpieczenia za pośrednictwem multiagentów.

Słowa kluczowe: multiagent agent wyłączny broker ubezpieczeniowy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej multiagentów i brokerów ubezpieczeniowych

  • Łukasz Zoń
    „Deregulacja” zawodu brokera ubezpieczeniowego i reasekuracyjnego

Polski ustawodawca, zgodnie z upoważnieniem wynikającym z dyrektywy z 2002 r. w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego, zaostrzył warunki wykonywania działalności brokerskiej w stosunku do wymagań europejskich, wprowadzając w ustawie z 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym  obowiązek uzyskania zezwolenia na wykonywanie takiej działalności. Pozostałe warunki, w tym dotyczące ustalenia przez państwo członkowskie warunków dotyczących właściwej wiedzy i umiejętności – odpowiadają wymogom tej dyrektywy. Uchwalona w maju 2014 r. ustawa o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych  wprowadza zmiany do ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, w tym dotyczące zwolnienia pewnych kategorii osób z obowiązku zdawania egzaminu i skrócenia czasu doświadczenia zawodowego niezbędnego do uzyskania zezwolenia. Powyższą ustawą zniesiono również obowiązek doskonalenia umiejętności zawodowych brokerów  przez odbywanie okresowych szkoleń zawodowych. Gównym jednak czynnikiem wpływającym na dostęp do zawodu brokera, a wynikającym z ustawy deregulacyjnej, jest wzrost sumy gwarancyjnej w obowiązkowym ubezpieczeniu OC brokera, co oznacza wyższą składkę od wzrastającej minimalnej sumy gwarancyjnej.

Słowa kluczowe: deregulacja warunki wykonywania działalności brokerskiej zezwolenia egzaminy brokerskie zwolnienia z egzaminów aktualizacja sum gwarancyjnych w OC brokera zniesienie obowiązku szkolenia zawodowego

  • Zdzisława Cwalińska-Weychert, Marek Monkiewicz, Grażyna Sordyl
    Działalność odszkodowawcza Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na tle rozwiązań europejskich

W artykule przeprowadzono analizę wybranych aspektów działalności odszkodowawczej Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG), na tle przyjętych regulacji w prawie wspólnotowym, wybranych krajach EOG i Polsce. Autorzy omówili kierunki kształtowania się regulacji w zakresie realizacji roszczeń z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w dyrektywach unijnych oraz podstawowe zasady organizacji systemów odszkodowawczych w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii. Na tym tle przedstawiono kształtowanie się regulacji i praktyki orzeczniczej w Polsce, szczególnie w aspekcie szkód osobowych, zadośćuczynień oraz terminów przedawnienia.

Słowa kluczowe: odszkodowania i świadczenia z OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zadośćuczynienie Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny przedawnienie roszczeń regulacje i orzecznictwo sądowe

  • Zbigniew Roszewski, Grzegorz Andrusiewicz
    Audyt wewnętrzny w zintegrowanym systemie zarządzania ryzykiem w zakładach ubezpieczeń

Artykuł stanowi przegląd, miejscami krytyczny, kluczowych wątków odnoszących się do audytu wewnętrznego, jego roli i sposobu funkcjonowania we współczesnej instytucji finansowej, w tym w szczególności w zakładzie ubezpieczeń w kontekście zintegrowanego systemu zarządzania ryzykiem. Autorzy artykułu dokonują analizy funkcjonowania audytu wewnętrznego w zakładzie ubezpieczeń zarówno w wymiarze teoretycznym, jak praktycznym. Punktem wyjścia do dalszych rozważań jest analiza Międzynarodowych Standardów Audytu Wewnętrznego oraz przywołanie praktyk rynkowych w kwestii znaczenia audytu wewnętrznego w organizacji, optymalnych warunków efektywnego funkcjonowania oraz jego wpływu na zarządzanie zakładem ubezpieczeń. Opierając się na usystematyzowanej informacji dotyczącej zasad funkcjonowania audytu wewnętrznego autorzy dokonują pogłębionej analizy tematu skupiając się na prawnym podłożu jego funkcjonowania (w kontekście dyrektywy Solvency II oraz wymagań KNF) i pozycji w formalnym systemie kontroli wewnętrznej zakładu ubezpieczeń. Odwołują się również do praktyki zakładów ubezpieczeń i stojących przed nimi wyzwań w odniesieniu do współpracy w ramach systemu kontroli wewnętrznej i zapewnienia efektywności oraz gwarancji niezależności i obiektywizmu audytu wewnętrznego.

Słowa kluczowe: zakład ubezpieczeń Solvency II wymagania Komisji Nadzoru Finansowego ryzyko ubezpieczeniowe Międzynarodowe Standardy Audytu Wewnętrznego ORSA

  • Dorota Maśniak
    Ubezpieczenia jako instrument zarządzania katastrofami spowodowanymi przez człowieka – perspektywa unijna

W jednym roku (2012) doszło na świecie do 318 zdarzeń katastroficznych, z których 168 stanowiły klęski żywiołowe, a 150 katastrofy spowodowane przez człowieka. Ucierpiało w nich 14.000 osób, a straty gospodarcze wyniosły 186 miliardów USD. Część kosztów pokryta została przez ubezpieczycieli (77 mld USD), w tym uczestników rynku ubezpieczeń ekologicznych. Rozwój tego rynku postępuje powoli i uzależniony jest od wielu czynników dotyczących samych ryzyk, ale też popytu na produkty ubezpieczeniowe wpisujące się w zarządzanie ryzykiem szkód w środowisku. Uzależniony jest on nie tyle od praw rynku, ale działań państwa oraz organizacji międzynarodowych, takich jak Unia Europejska. Kluczową rolę odgrywają działania prawotwórcze „zachęcające” ubezpieczycieli do włączenia się w działania ujmowane szeroko jako ochrona środowiska. W interesie podmiotów publicznych jest stworzenie ram dla działalności ubezpieczeniowej umożliwiającej odciążenie budżetów i ograniczenie pomocy publicznej w tym zakresie.

Słowa kluczowe: ubezpieczenia ekologiczne katastrofa ekologiczna szkoda w środowisku

  • Magdalena Szczepańska
    Wypowiedzenie i zmiana umowy ubezpieczenia na życie przez ubezpieczyciela

W artykule omówiono szczegółowo kwestię wypowiedzenia umowy ubezpieczenia na życie przez ubezpieczyciela oraz zmianę treści stosunku umownego o charakterze ciągłym w czasie jego trwania. Szczególną uwagę poświęcono problematyce  wypowiedzenia i zmiany umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, ze względu na odmienny charakter tego rodzaju umów. Problematyka ta odgrywa szczególnie istotną rolę w odniesieniu do ubezpieczeń na życie o charakterze długoterminowym, ponieważ przedmiotowe uprawnienie kształtujące, w szczególności zmiana umowy, wywiera wpływ na treść stosunku ubezpieczenia w długim okresie jego funkcjonowania.

Słowa kluczowe: podstawa prawna wypowiedzenia umowy umowy o charakterze ochronnym i inwestycyjnym klauzule niedozwolone indeksacja składki i sumy ubezpieczenia klauzule modyfikacyjne

  • Aleksander Raczyński
    Deregulacja zawodów reglamentowanych a problematyka ubezpieczeń – rozważania na tle regulacji dotyczącej zawodów prawniczych

Przedmiotem artykułu objęte są przepisy ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, która weszła w życie w ramach pierwszej – z planowanych trzech – transz deregulacji zawodów reglamentowanych. Autor analizuje normy tego aktu prawnego odnoszące się do obowiązkowych ubezpieczeń związanych z wykonywaniem wskazanych w ustawie zawodów. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że ustawodawca nie poświęcił należytej uwagi problematyce ubezpieczeń. Jedynym istotnym novum jest bowiem nałożenie obowiązku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ochroną osób i mienia na przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie tych usług; pozostałe zmiany mają charakter wyłącznie porządkujący. Autor wskazuje przy tym na mankamenty obowiązującej regulacji ubezpieczeń obowiązkowych niektórych zawodów prawniczych objętych przepisami ww. ustawy (adwokata, radcy prawnego, notariusza, komornika).

Słowa kluczowe: deregulacja ubezpieczenia obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zawody prawnicze

Translation of Summaries into English – Anna Tulińska

  • Jerzy Łańcucki
    Impact of New EU Regulations on the Functioning of the Insurance Market

The article provides an overview of the most important regulations for the insurance market and financial services market which have been adopted or are currently being proceeded in the European Parliament. The crucial provisions of the Solvency II Directive have been discussed taking into account the amendments introduced to the directive by the regulations of the Omnibus II Directive. The provisions of MIFIDII Directive have been analysed with particular emphasis put on the additional consumer protection  requirements regarding insurance-based investment products. Subsequently, the most significant regulations of the proposal for a directive on insurance mediation and a regulation on  key information documents for investment products (KID) have been presented. Finally, attention has been paid to the conditions and circumstances that may influence both the process of implementation of the regulations considered in the article and their efficiency in practice.

Keywords: Solvency II Omnibus II MIFID II Insurance Mediation Directive KID

  • Marcin Orlicki
    The Compulsory Insurance System Architecture – Achievements and Challenges

This article contains a diagnosis of compulsory insurance system in Poland and the recommendations for its reform by passing an act on the motor third-party liability  insurance as well as a compulsory insurance act. This act would regulate compulsory professional liability insurance arising from business or  professional activity, compulsory accident insurance, compulsory security on property and compulsory property insurance.

Keywords: compulsory insurance insurance obligation third-party liability insurance accident insurance compulsory security on property

  • Marcin Krajewski
    Obligation to Conclude a Contract on the Side of the Insurer

The present article is devoted to the obligation to conclude a contract on the side of the insurer, which is provided for in the Compulsory Insurance Act. Its premises have been analysed as well as the possibility of demanding a declaration of will in accordance with Article 64 of the Civil Code. One can talk about the occurrence of the latter claim when it is possible to specify the contents of a future agreement, including the amount of insurance premium. In the event of a breach of an obligation to contract by the insurer, the would-be policyholder might also require the compensation for loss, which, depending on the circumstances, may reach as much as a positive interest of the contract. Moreover, the article discusses the so-called tacit acceptance of the offer, which does not seem to  be fully correlated with the obligation to conclude an agreement. Finally, the text ends with de lege ferenda proposals, which  include the postulate of the statutory determination of the amount of compensation in the event of a breach of the obligation to contract by the insurer.

Keywords: compulsory insurance obligation to conclude a contract compensation positive interest of the contract tacit acceptance of offer

  • Radosław Kamiński
    The Impact of Compulsory Insurance on Insurers’ Competition and Policyholders’ Competitiveness

The present article forms a foundation for the discussion on the influence of the compulsory insurance system upon the competition among insurance companies offering coverage in this regime  as well as on the policyholders’ competitiveness. Compulsory insurance is an overused legal structure. It has far-reaching consequences also in such a respect that it may interfere with the competitiveness of both insurers and the insured. The implications for the violation of freedom of competition should always be considered while introducing further obligatory insurance. According to the author, this logical obligation is ignored by the Polish legislator. The soft market easily accepting the risks which we have faced for the last few years has a calming effect and does not punish for this disrespect. However, the consequences of the introduction of certain solutions should be recognized before they affect those seeking protection. In conclusion, in order to defend competition in the insurance market civil insurance law should create and maintain possible transparency and promote behaviour meeting the traditional standard of the highest trust.

Keywords: compulsory insurance competition law insurer legislation the impact soft market

  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz
    Changes in Legal Standards of Customer Service by Insurance Intermediaries

The article contains information about upcoming regulatory changes in the insurance distribution and the principles of customer service by insurance intermediaries. These modifications will be introduced on the basis of the European regulations, in particular, the new Insurance Mediation Directive (IMD 2).The activity of local self-government institutions and state administration in this area is also noticeable. The greatest changes will concern the rules for the distribution of insurance products, fulfilling the investment and savings function, especially as regards the disclosure of information on the insurance product, including the costs and risks associated with the product and the analysis of the customer’s needs and financial situation.

Keywords: insurance intermediation MiFID II Directive on insurance mediation IMD 2 KID PIU Good Practices Recommendation PFSA Recommendation

  • Małgorzata Serwach
    The Basis and Principles of Insurance Broker’s Liability

The broker’s liability may arise from the fact of conclusion of the contract, but can also be based on exceeding the power of attorney granted to the broker. The specific position of the broker, who acts on behalf of the entity seeking insurance protection, but is remunerated in the form of brokerage fee obtained from the insurer, makes the  broker liable both to the contractor and the insurer. Additionally, the issue of brokers’ liability towards other insurance intermediaries has been raised more and more frequently in recent times. The aim of the present article is to consider and indicate the grounds and principles of broker’s liability, with special attention to the prerequisites for liability for the non-fulfillment or improper fulfillment of the obligation. The author presents the statutory as well as contractual obligations, the breach of which may lead to the occurrence of broker’s contractual liability. Besides, she points out the general principles relating to the broker’s power of attorney, the possibility of its revoking and the effects of multiple proxies. Furthermore, the author presents the examples of injuries that may occur on the side of the entity seeking insurance protection as well as problems related to the causality between the wrongful act or omission and the contractor’s loss, considered in judicature.

Keywords: brokers insurance intermediation civil liability brokerage contract power of attorney

  • Jakub Pokrzywniak
    Civil Liability of an Independent Insurance Agent

As the law stands now, an independent insurance agent (in Polish called „multiagent”) is a type of an insurance agent and should be treated as representing the interests of the insurance companies with which he or she has entered into agency contracts. An independent agent ought to be consistently distinguished from an insurance broker, the latter acting on behalf and in the interests of the insurance taker. Even though an independent agent is simply a special type of agent, not a quasi broker, the Insurance Intermediation Act models his liability regime on that of an insurance broker where it excludes the liability of insurance companies for losses occasioned by an independent agent acting on their behalf. The exclusion is claimed to be reasonable because it is often impossible to identify the insurance company an agent acted for while  causing a particular loss. Although this is surely true in many cases, it is sometimes possible to find the insurance company for which an agent was acting when he or she harmed a client. While the law excludes insurance company’s liability for losses caused by independent agents,it requires the latter to take out liability insurance. However, it does not cover the independent agent’s intentional fault (whereas the insurance company is liable for losses caused intentionally by an exclusive agent). Thus, the liability for losses caused by an independent agent intentionally is only on the agent himself, which can lead to practical enforcement problems, especially with large claims. As such, the Insurance Intermediation Act’s model of liability for losses caused by independent agents is far from ideal because it does not offer sufficient consumer protection. It remains to be seen if there are reasons for excluding insurers’ liability for acts and omissions of their independent agents even when the loss caused by the agents may be linked to their acting for a specific insurer.

Keywords: independent agent exclusive agent insurance broker liability insurance for independent agents and insurance brokers

  • Łukasz Zoń
    Deregulation of the Insurance and Reinsurance Broker Profession

The Polish legislature authorised by the Directive of 2002 on insurance mediation tightened up the conditions for the pursuit of brokerage activities in relation to the European requirements, implementing the obligation to obtain a permission for such activities in the Act of 2003 on insurance mediation. The remaining conditions, including the determination by a Member State of the provisions on appropriate knowledge and ability – comply with the requirements of this directive. The Act on facilitating access to practise certain regulated professions passed in May 2014, introduces amendments to the Insurance Mediation Act, including the exemption of certain categories of persons from the obligation to take an exam and reduction of  the length of professional experience necessary to obtain a permission. By means of this act the obligation to improve professional skills by brokers through holding periodic vocational training was abolished. However, according to the author of the article, the main factor affecting the access to the broker profession and resulting from the deregulation act, is the increase of the sum insured in the compulsory broker liability insurance, which for brokers commencing their activity  entails a higher premium from the growing minimum guaranteed sum.

Keywords: deregulation, the conditions for the pursuit of brokerage activities permission brokerage exams exemption from exams the update of guaranteed sum  in broker liability insurance abolition of the duty of vocational training

  • Zdzisława Cwalińska-Weychert, Marek Monkiewicz, Grażyna Sordyl
    Compensatory Activity of the Insurance Guarantee Fund against the Background of European Regulations

The text has been devoted to the analysis of the selected compensatory activity’s aspects of the Insurance Guarantee Fund (UFG) against the background of the regulations implemented in this area within EEA common law, selected EEA countries and Poland. The authors have discussed directions of regulations’ development regarding claims satisfaction from motor TPL insurance within EU directives and basic organisational rules of claims systems in Germany, France and the UK. Having above in mind, regulations and judicial rulings practice development in Poland has been presented, with special attention to personal injuries, claims for non-pecuniary losses and limitation periods.

Keywords: compensations and benefits from motor TPL insurance claim for non-pecuniary loss Insurance Guarantee Fund claims limitation regulations and judicial rulings

  • Zbigniew Roszewski, Grzegorz Andrusiewicz
    Internal Auditing in the Integrated Risk Management System in Insurance Companies

The article provides a partly critical overview of the key topics relating to internal auditing, its role and operation in a contemporary financial institution, primarily, in the insurance company in the context of the integrated risk management system. The authors carry out an analysis of internal audit operation in the insurance undertaking both from a theoretical and practical perspective. The starting point for further considerations is provided by the examination of International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing as well as market practices in terms of the internal audit role in an organization, the optimal conditions for effective performance and the impact of its presence on the insurance company management. On the basis of structured information on the principles of internal audit performance, the authors make an in-depth analysis of the issue, focusing on the legal ground for its operation (in the context of Solvency II Directive and the PFSA requirements) and its position in a formal internal control system of the insurance company. Additionally, they refer to the practice of insurance companies and challenges facing them with regard to cooperation within the framework of the internal control system in order to ensure the efficiency and guarantee the independence and objectivity of internal auditing.

Keywords: insurance company Solvency II Polish Financial Supervision Authority’s requirements insurance risk International Internal Auditing Standards ORSA

  • Dorota Maśniak
    Insurance as an Instrument to Manage Man-Made Disasters – the EU Perspective

In one year (2012) the world witnessed 318 catastrophic events,including 168 natural catastrophes and 150 man-made disasters. 14,000 people suffered in them, whereas economic losses amounted to USD 186 billion. The part of the cost (77 billion US dollars) was covered by the insurers, including environmental insurance market participants. This market is developing slowly and is dependent on numerous risk-related factors as well as on the demand for insurance products connected with risk management of environmental damage. Not only does it depend on the market laws, but also on the actions taken by the state and international organisations, such as the European Union. The key role is played by the legislative initiatives „encouraging” insurers to engage in the widely understood environment protection. It is in the interest of public entities to provide a framework for the insurance activity, which will enable to relieve the budgets and reduce public aid in this respect.

Keywords: environmental insurance ecological disaster environmental damage

  • Magdalena Szczepańska
    Termination and Amendment of the Life Insurance Contract by the Insurer

The article is devoted to the termination and amendment of life insurance contracts. The issue of life insurance contract termination by the insurer has been discussed in detail together with the change of the contents of the continuous contractual relationship during its course. The author paid special attention to the termination and amendment of the unit-linked life insurance contracts due to a different nature of this kind of contracts. This question plays an exceptionally important role in the case of long-term life assurance, because the unilateral modification clause and, in particular, the amendment of the contract, exerts an influence on the contents of the insurance relationship over a long period of its operation.

Keywords: legal basis for termination of the contract investment and protective contracts prohibited clauses premium and the sum insured indexation modifying clauses

  • Aleksander Raczyński
    Deregulation of Regulated Professions and Insurance Issues – Considerations on the Background of the Regulation on Legal Professions

The aim of the present article  is to discuss the provisions of the Act of 13 June 2013 changing laws regulating practising certain professions, which entered into force in the first out of three planned tranches of the deregulation of regulated professions. The author analyses standards regulating compulsory insurance related to the professions indicated in this legal act. The analysis carried out in the article leads to the conclusion that the legislature has not devoted due attention to the issues of insurance. The only significant novelty is the compulsory liability insurance for damage caused in connection with the protection of people and property placed on the entrepreneurs providing these services professionally. Other changes are of purely ordering nature. Furthermore, the author points out the shortcomings of the existing obligatory insurance regulations related to certain legal professions (such as a solicitor, legal counsel, notary and  bailiff) – covered by the provisions of the act.

Keywords: deregulation compulsory insurance third party liability insurance legal professions