Numer 1 (86) 2016

Wersją podstawową (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.

Miesiąc wydania: marzec 2016 r.
Numer: 1 (86) 2016

Spis treści: English Polski

Artykuły i rozprawyOrzeczenia i glosyRecenzjeSprawozdaniaBibliografia

  • Prof. zw. dr hab. Jerzy Łańcucki
    Regulatory Aspects of Supervision of Insurance Undertakings in Insurance Group (article in English language)
  • Prof. dr hab. Marcin Orlicki
    Kilka uwag o przepisach dotyczących ubezpieczeń na cudzy rachunek w nowej ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
  • Jacek Woronkiewicz
    Granice swobody kształtowania obowiązków prewencyjnych w umowie ubezpieczenia w świetle art. 826 i 827 k.c.
  • Damian Karwala
    Chmura obliczeniowa a nowa ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
  • Prof. dr hab. Rafał Kubiak
    Środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia – art. 46 k.k. po nowelizacji z 2015 r.
  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz, Aldona Wnęk
    Funkcja compliance w zakładzie ubezpieczeń
  • Katarzyna Kędziora
    Wpływ ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej na rachunkowość i sprawozdawczość zakładów ubezpieczeń – wybrane zagadnienia

  • Jacek Reps
    Przegląd orzecznictwa sądowego z zakresu prawa ubezpieczeń gospodarczych

  • rec. dr Katarzyna Malinowska
    Mariusz Fras „Umowa ubezpieczenia grupowego. Aspekty prawne”

  • Maciej Balcerowski
    Pozycja ubezpieczeń ochrony prawnej w świadomości społecznej (konferencja naukowa, Warszawa, 27 stycznia 2016 r.)
  • Piotr Dziel
    The European Insurance Fraud Summit (międzynarodowa konferencja naukowa, Amsterdam, 3–4 listopada 2015 r.)

  • Sylwia Młodyszewska
    Bibliografia z ubezpieczeń (wybór za lata 2015 i 2016)

Articles and treatisesJudical decisions and glossesReviewsReportsBibliography

  • Jerzy Łańcucki
    Regulatory Aspects of Supervision of Insurance Undertakings in Insurance Groups (article in English language)
  • Marcin Orlicki
    A Few Comments about the Legislation on Insurance on Someone Else’s Behalf in a New Insurance and Reinsurance Activity Act
  • Jacek Woronkiewicz
    The limits of Freedom to Shape Prevention Duties in the Insurance Contract in the Light of Articles 826 and 827 of the Civil Code
  • Damian Karwala
    Cloud Computing and the New Insurance and Reinsurance Activity Act
  • Rafał Kubiak
    Compensatory Measure in the Form of an Obligation of Compensation for Damage or Redress – Art. 46 Penal Code after its Amendment Made on 1.07.2015
  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz, Aldona Wnęk
    Compliance Function in an Insurance Undertaking
  • Katarzyna Kędziora
    The Impact of Insurance and Reinsurance Activity Act on Accounting and Reporting of Insurance Undertakings – Selected Issues

  • Jacek Reps
    A Review of Judicial Decisions Concerning Economic Insurance

  • Katarzyna Malinowska
    Mariusz Fras „Group Insurance Contract. Legal Aspects”

  • Maciej Balcerowski
    The Role of Legal Protection Insurance in Social Awareness (a scientific conference, Warsaw, 27 January 2016
  • Piotr Dziel
    The European Insurance Fraud Summit (international scientific conference, Amsterdam, 3–4 November 2015)

  • Sylwia Młodyszewska
    Insurance Bibliography (selection for the years 2015 – 2016)

Streszczenia artykułów: English Polski

Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska

  • Jerzy Łańcucki
    Aspekty regulacyjne nadzoru nad zakładami ubezpieczeń w grupach (artykuł w języku angielskim)

W ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, wdrażającej dyrektywę Wypłacalność II, uregulowano m.in. wszystkie podstawowe kwestie związane z funkcjonowaniem nadzoru nad grupą oraz funkcjonowaniem kolegium organów nadzoru. Kwestie szczegółowe dotyczące tych zagadnień regulowane są w wytycznych oraz wiążących standardach technicznych. Przepisy wprowadzają innowacyjny model nadzoru, w którym kluczową rolę przypisano organowi sprawującemu nadzór nad grupą przy zachowaniu ważnej roli organu nadzoru indywidualnego. Przeprowadzona w artykule analiza przyjętych rozwiązań wskazuje na to, że szczególna rola, jaką przypisano organowi sprawującemu nadzór nad grupą, w konsekwencji może prowadzić do sytuacji, że właściwy organ państwowy, będący organem nadzoru jednostek zależnych, będzie miał ograniczone możliwości w procesie podejmowania decyzji na poziomie grupy. W związku z tym trudno będzie zapewnić partnerskie relacje w procesie nadzoru między państwami macierzystymi spółek ubezpieczeniowych i państwami goszczącymi te spółki.

Słowa kluczowe: nadzór nad grupą kompetencje EIOPA kolegium organów nadzoru

  • Marcin Orlicki
    Kilka uwag o przepisach dotyczących ubezpieczeń na cudzy rachunek w nowej ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej

Artykuł zawiera analizę kilku zagadnień prawnych związanych z ubezpieczeniami na cudzy rachunek i ubezpieczeniami grupowymi. Nowe spojrzenie na te instytucje jest konieczne w związku z wejściem w życie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. W artykule przeanalizowano problem definiowania umów ubezpieczeń grupowych, kwestię możliwości i skutków wystąpienia ubezpieczonego z grupy, zakaz wynagradzania ubezpieczającego, jego treść i ustanowione w ustawie wyjątki , a także zasady doręczania ubezpieczającemu ogólnych warunków ubezpieczenia.

Słowa kluczowe: ubezpieczenie na cudzy rachunek ubezpieczenie grupowe ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej wynagrodzenie ubezpieczającego doręczanie ubezpieczonemu ogólnych warunków ubezpieczenia

  • Jacek Woronkiewicz
    Granice swobody kształtowania obowiązków prewencyjnych w umowie ubezpieczenia w świetle art. 826 i 827 k.c.

Prewencja i zapobieganie szkodom oraz wypadkom ubezpieczeniowym mają duże znaczenie w życiu gospodarczym zarówno podmiotów gospodarczych, jak i osób fizycznych. W polskim prawie kwestie te są uregulowane, jednak regulacje te wymagają pewnej korekty i uporządkowania w celu wyeliminowania braku spójności w przepisach i jasnego wyznaczenia granicy swobody stron umowy w kształtowaniu obowiązków ubezpieczających i ubezpieczonych z jednej strony i granicy ochrony ubezpieczeniowej udzielanej przez ubezpieczycieli z drugiej strony. Zdaniem autora, pewne zmiany w obowiązujących przepisach prawa mogłyby zmierzać w kierunku większej autonomii stron umowy. Ten kierunek ma uzasadnienie, zwłaszcza w obliczu dużej konkurencji rynkowej w sektorze ubezpieczeń majątkowych i dobrowolnych ubezpieczeń OC , która wymaga z jednej strony dbania o bezpieczeństwo finansowe ubezpieczycieli, a z drugiej daje możliwości konkurowania ofertą adekwatną do przyjmowanego ryzyka.

Słowa kluczowe: funkcja prewencyjna ubezpieczeń obowiązki prewencyjne wypadek autonomia stron umowy autonomia i swoboda kształtowania umowy zapobieżenie szkodzie koszty prewencji i ratownictwa szkoda ubezpieczenia OC

  • Damian Karwala
    Chmura obliczeniowa a nowa ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej

Usługi informatyczne, świadczone w modelu tzw. chmury obliczeniowej (ang. cloud computing) zyskują coraz większą popularność, również w sektorze ubezpieczeniowym. W przepisach prawa, w tym w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej z 11 września 2015 r., brak jest zakazu korzystania z tego rodzaju rozwiązań. Analiza dopuszczalności oraz warunków korzystania z usług cloud computing wymaga uwzględnienia zatem, po pierwsze, aspektu związanego z przetwarzaniem w ramach chmury obliczeniowej danych osobowych oraz danych objętych tajemnicą ubezpieczeniową. Po drugie, istotna dla oceny jest problematyka związana z outsourcingiem w działalności ubezpieczeniowej, szczególnie po wprowadzeniu nowej regulacji ubezpieczeniowej (Wypłacalność II), która budzi jednak pewne wątpliwości interpretacyjne i praktyczne (poza przedmiotem zainteresowania pozostawiono działalność reasekuracyjną). W niniejszym artykule podjęto próbę analizy tego szczególnego modelu korzystania z rozwiązań IT na gruncie ww. regulacji.

Słowa kluczowe: chmura obliczeniowa tajemnica ubezpieczeniowa outsourcing w działalności ubezpieczeniowej ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej

  • Rafał Kubiak
    Środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia – art. 46 k.k. po nowelizacji z 2015 r.

Z dniem 1 lipca 2015 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu karnego, w wyniku której uległ zmianie m.in. art. 46 k.k. Modyfikacje dotyczyły zarówno konstrukcji ujętego w tym przepisie środka penalnego, jak i zakres jego stosowania. Nowelizacja była bowiem ukierunkowana na szerszą realizację funkcji kompensacyjnej prawa karnego, a tym samym pełniejsze zaspokojenie roszczeń cywilnych pokrzywdzonego przestępstwem. Ustawodawca dał wyraz tym zapatrywaniom umieszczając prezentowany przepis w nowo utworzonym rozdziale, zatytułowanym „Przepadek i środki kompensacyjne”. Spełnieniu wspomnianej funkcji służy przede wszystkim zmiana charakteru analizowanego środka, który dotąd – jako środek karny – miał realizować różnorakie funkcje prawa karnego, a więc także represyjną i prewencyjną. W nowym modelu jest on nakierowany głównie na kwestie kompensaty. Taka jego istota powoduje konieczność przeorientowania dotychczasowej wykładni tego przepisu. W artykule zostały więc ukazane wybrane konsekwencje tej nowelizacji i obecne sposoby interpretacji omawianego przepisu. Zaprezentowano również przesłanki formalne i materialne orzekania analizowanego środka, a także zakres jego zastosowania.

Słowa kluczowe: odpowiedzialność karna środek kompensacyjny odszkodowanie zadośćuczynienie kompensata

  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz, Aldona Wnęk
    Funkcja compliance w zakładzie ubezpieczeń

Określenie compliance oznacza zgodność działalności z szeroko rozumianym prawem oraz innymi normami pozaprawnymi, których zakres nie jest często możliwy do precyzyjnego określenia. Podstawowym celem tej funkcji w zakładzie ubezpieczeń, jak i w każdym innym przedsiębiorstwie, jest wypracowanie takiej organizacji przedsiębiorstwa i współpracy wszystkich pracowników, aby do minimum zostało zredukowane ryzyko wystąpienia nieprawidłowości, których zaistnienie, a w szczególności upublicznienie, mogłoby się wiązać z powstaniem ryzyka niezgodności działalności ubezpieczyciela z przepisami prawa lub normami wewnętrznymi, także o wymiarze ekonomicznym dla tego podmiotu. Brak zgodności podlega ocenie branży, regulatorów, społeczeństwa, rynku, które albo uznają podmiot za wiarygodny, albo przeciwnie, co skutkuje zazwyczaj zmianą wizerunku, a w konsekwencji relacji biznesowych i postrzegania przez klientów. Stąd w najlepiej pojętym interesie przedsiębiorstwa niezbędne jest wdrożenie sprawnie funkcjonującego systemu compliance. Jest to szczególnie ważne w przypadku ubezpieczycieli, dla których dobry wizerunek ma wartość kluczową.

Słowa kluczowe: system zarządzania zakładem ubezpieczeń funkcje kluczowe sprawozdanie na temat wypłacalności ubezpieczyciela compliance Zasady Ładu Korporacyjnego

  • Katarzyna Kędziora
    Wpływ ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej na rachunkowość i sprawozdawczość zakładów ubezpieczeń

Ustawa z dnia 15 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej wprowadziła szereg przepisów mających wpływ na rachunkowość i sprawozdawczość zakładów ubezpieczeń. Zagadnienia te dotyczą w szczególności m.in.: wprowadzenia odrębnych zasad rachunkowości dla celów statutowych oraz dla celów wypłacalności, nowych zasad sprawozdawczości dla celów wypłacalności, uregulowania sposobu ustalania wartości godziwej rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, nowych zasad wypłaty odszkodowania oraz zdefiniowania uprawnionych z umowy ubezpieczenia.

Słowa kluczowe: ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej wypłacalność rachunkowość sprawozdawczość

Translation of Summaries into English – Anna Tulińska

  • Jerzy Łańcucki
    Regulatory aspects of supervision of insurance undertakings in insurance groups (article in English language)

All the key issues related to the functioning of group supervision and the functioning of colleges of supervisors have been laid down in the [Polish] Insurance and Reinsurance Activity Act implementing the Solvency II Directive whereas the details have been regulated in the guidelines and binding technical standards. The legislation has introduced an innovative supervision model where a key role is assigned to a group supervisor whilst maintaining an important role of the solo supervisor. The analysis of the adopted solutions presented in this article shows that the special role assigned to the group supervisor may lead to a situation where a competent national supervisory authority of subsidiary undertakings has limited powers as regards the decision-making process at a group level. As a result, it will be difficult to ensure partnership relations in the supervision process between the home countries of insurance companies and their host countries.

Keywords: group supervision competence of EIOPA college of supervisors

  • Marcin Orlicki
    A Few Comments about the Legislation on Insurance on Someone Else’s Behalf in a New Insurance and Reinsurance Activity Act

The article contains an analysis of several legal issues related to insurance on someone else’s behalf and group insurance. A new perspective on these institutions is necessary in connection with the entry into force of the Insurance and Reinsurance Activity Act. The present article discusses the problem of defining the group insurance contracts, the question of the possibility and consequences of the policyholder’s withdrawal from the group, the prohibition on the remuneration of the policyholder, its contents and exceptions laid down in the act as well as the rules for the delivery of the general insurance conditions to the policyholder.

Keywords: insurance on someone else’s behalf group insurance Insurance and Reinsurance Activity Act remuneration of the policyholder the delivery of the general insurance conditions to the policyholder

  • Jacek Woronkiewicz
    The limits of Freedom to Shape Prevention Duties in the Insurance Contract in the Light of Articles 826 and 827 of the Civil Code

Loss and accident prevention in insurance is of major importance in the economic life of business entities as well as individuals. Although almost all these issues are regulated in Polish legislation, they require certain adjustments and organisation in order to eliminate the inconsistency in the regulations and establish clear limits of the freedom of the parties to the contract in determining the duties of insurants and the insured on the one hand, and the limits of insurance coverage provided by insurers, on the other. According to the author several amendments to existing legislation could aim at increasing the party autonomy in contracts. This direction is justified, especially in the face of high market competition in the sector of non-life insurance and voluntary liability insurance, which not only requires taking care of the financial security of insurers but also provides the opportunity of competing by means of an offer adequate to risk accepted.

Keywords: preventive function of insurance prevention duties accident party autonomy in contracts autonomy and freedom to shape the contract loss prevention prevention and rescue costs loss liability insurance

  • Damian Karwala
    Cloud Computing and the New Insurance and Reinsurance Activity Act

Services provided in the model of so-called cloud computing are becoming more and more popular also in the insurance sector. According to legal regulations, including the Insurance and Reinsurance Activity Act of 11 September 2015, there is no prohibition on the use of this type of solutions. Firstly, the analysis of the admissibility and the conditions for the application of cloud computing services requires taking into consideration aspects related to the personal data processing within cloud computing as well as confidential insurance information. Secondly, the issues connected with outsourcing in insurance activity are essential for the evaluation, especially after the introduction of a new insurance regulation (Solvency II), which raises certain doubts in interpretation and practice, as reinsurance has not been included. The present article is an attempt to analyse this particular IT model pursuant to the above-mentioned regulation.

Keywords: cloud computing insurance secrecy outsourcing in insurance activity Insurance and Reinsurance Activity Act

  • Rafał Kubiak
    Compensatory Measure in the Form of an Obligation of Compensation for Damage or Redress – Art. 46 Penal Code after its Amendment Made on 1.07.2015

As from 1 July 2015 the amendment of the Penal Code came into force, which changed, among other things, Article 46. The modifications referred to the construction of the penal measure included in the regulation as well as the scope of its application. The amendment was in fact aimed at a wider implementation of the compensatory function of criminal law, and thus a more complete satisfaction of the victim’s civil claims. The legislator gave expression to these views by placing this provision in a newly created chapter Va, entitled „Forfeiture and compensatory measures”. The above-mentioned function is primarily fulfilled by the change in the nature of the analysed measure, which so far – as a penalty – has had to carry out various functions of criminal law, including the preventive and repressive ones. In the new model it is mainly aimed at the issues of compensation. Accordingly, its present meaning makes it necessary to refocus the existing interpretation of this provision. Therefore, the article presents selected consequences of the amendment and current ways of interpreting the discussed regulation. Moreover, the formal and material grounds for the adjudication of the above-mentioned measure have been shown as well as the scope of its application.

Keywords: criminal liability compensatory measure compensation redress reparation

  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz, Aldona Wnęk
    Compliance Function in an Insurance Undertaking

The term compliance means conformity with widely-understood law and other standards, whose range is often impossible to be precisely determined. The primary purpose of this function in the insurance undertaking, as well as in any other company, is to develop such a business organisation and the cooperation of all its employees to minimise the risk of irregularities, the existence and particularly public disclosure of which, would involve the risk of the insurer’s non-compliance with the legal regulations or internal standards, also of the economic importance to this entity. It is known that even the best operating economic entity might quickly lose its position. Nowadays due to legislative and technological developments accompanied by instant information flow, such a danger is even more real than ever. The non-compliance shall be assessed by the industry, regulators, the public and the market, which will either recognize the undertaking as reliable, or on the contrary. That will frequently lead to the change of the image, and as a result, of business relations and customer perception. Hence, it is in the best interest of the company to necessarily implement an efficient compliance system. It is particularly important in the case of those insurers who treat a good image as a key value.

Keywords: insurance company management system key features the report on the solvency of the insurer compliance Corporate Governance Rules

  • Katarzyna Kędziora
    The Impact of Insurance and Reinsurance Acivity Act on Accounting and Reporting of Insurance Undertakings – Selected Issues

The Act of 15 September 2015 on the activity of insurance and reinsurance introduced a number of regulations having an impact on accounting and reporting by insurance undertakings. These provisions concern, in particular, a variety of issues, namely: the introduction of separate accounting rules for the purposes of statutory objectives and for the purposes of solvency, the new reporting rules for the purposes of solvency, the regulation how to determine the fair value of insurance technical reserves, the new rules for the payment of compensation and the definition of beneficiaries under the contract of insurance.

Keywords: Insurance and Reinsurance Activity Act solvency accounting reporting