Numer 4 (85) 2015

Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska

W artykule podjęto próbę identyfikacji czynników i okoliczności, które mogą w przyszłości wpływać na skuteczność już przyjętych bądź przyjmowanych obecnie regulacji w sektorze ubezpieczeń w obszarze ochrony konsumentów. Ocenę ważności tych czynników poprzedzono krótkim opisem rozwiązań dotyczących ochrony konsumentów, które znalazły się w dyrektywie Wypłacalność II, projekcie dyrektywy w sprawie dystrybucji ubezpieczeń oraz w rozporządzeniu PRIIP. Zdaniem autora artykułu niepokój może budzić sama skomplikowana architektura legislacyjna, która nie sprzyja spójności, proporcjonalności i prostocie przyjętych rozwiązań, determinujących ich skuteczność. Niepokój budzi również duża ilość obowiązków informacyjnych nałożonych na zakłady ubezpieczeń. Konfrontacja ilości i zakresu informacji przedumownych z umiejętnościami finansowymi obecnych i przyszłych klientów zdaje się wskazywać na to, że niekoniecznie będą one miały korzystny wpływ na poprawę ochrony konsumentów.

Słowa kluczowe: ochrona konsumentów dyrektywa Wypłacalność II PRIIP dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń obowiązki informacyjne uwarunkowania skuteczności

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o wpływ wejścia w życie ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym na stosunki ubezpieczeniowe nawiązywane z osobami fizycznymi. Z uwagi na cel regulacji, jakim jest wzmocnienie ochrony tych ostatnich, szczególnie istotne jest jak wprowadzone regulacje wpływają na sytuację ubezpieczycieli. Obszerność regulacji zmusiła Autorkę do dokonania wyboru poddanych analizie zmian. Zamierzeniem było odniesienie się do tych kwestii, które już przed wejściem w życie ustawy wzbudziły wątpliwości interpretacyjne. Jest to wybór subiektywny i temat, niestety, nie został wyczerpany.

Słowa kluczowe: reklamacja skarga odwołanie postępowanie pozasądowe Rzecznik Finansowy

W dniu 5 sierpnia 2015 r. uchwalona została nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, przynosząca zmiany o bardzo dużej doniosłości dla rynku ubezpieczeniowego. Wprowadzony zostaje nowy tryb abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych, czego skutki z pewnością staną się szybko odczuwalne w branży tak powszechnie korzystającej w obrocie z ogólnych warunków ubezpieczeń. W tym nowym trybie kontroli wzorców wzmocnieniu – w porównaniu z dotychczasowym stanem prawnym – ma ulec pozycja Rzecznika Finansowego. Ponadto nowelizacja zawiera nową regulację – adresowaną specjalnie do przedsiębiorców działających w sektorze usług finansowych – przy pomocy której ustawodawca postawił sobie za cel walkę z tzw. missellingiem, którego częste występowanie zostało zaobserwowane i na rynku ubezpieczeniowym. Artykuł poświęcony jest przedstawieniu zmian, wprowadzonych nowelizacją, wraz z zarysowaniem genezy wydania nowych przepisów. Autorka wskazuje także niektóre wątpliwości, jakie powstają na ich tle oraz próbuje ocenić, czy nowe regulacje są w stanie spełnić oczekiwania konsumentów, przedsiębiorców i samego ustawodawcy.

Słowa kluczowe: abstrakcyjna kontrola wzorców umownych misselling konkurencja konsumenci naruszenie zbiorowych interesów konsumentów

W ostatnim czasie widoczny jest dynamiczny rozwój ubezpieczeń medycznych w większości systemów europejskich. Rozwój ten związany jest z rozwojem wiedzy medycznej, która powoduje, że można obecnie przeprowadzać coraz bardziej skomplikowane zabiegi, z którymi łączy się ryzyko powstania niezawinionej szkody po stronie pacjenta. Kolejna kwestia to utrudnienia dowodowe, zwłaszcza w zakresie zakażeń szpitalnych oraz możliwość powstania zdarzeń, za które nie ponosi odpowiedzialności żaden z podmiotów ze względu na brak przesłanki winy. Powoduje to, że w wielu systemach europejskich przewidziane zostały różne rozwiązania wprowadzające uproszczony model kompensacji szkód medyczny. W podstawowym zakresie łączy je jedna cecha wspólna – odwołanie się do kompensacji ubezpieczeniowej. W systemie szwedzkim są to ubezpieczenia first party, natomiast w prawie francuskim funkcję tę pełnią ubezpieczenia OC z rozszerzonym zakresem ochrony ubezpieczeniowej. W niniejszym artykule Autorka przedstawia genezę ubezpieczeń medycznych oraz przyczyny ich rozwoju. Omawia rozwiązania polskiego ustawodawcy oraz ustawodawcy francuskiego. Przedstawia warunki ubezpieczenia OC w prawie francuskim oraz wątpliwości zgłaszane przez doktrynę prawa. Następnie dokonuje porównania zakresów ochrony ubezpieczeniowej w ramach medycznych ubezpieczeń OC w prawie polskim oraz francuskim zarówno na płaszczyźnie aspektów podmiotowych, przedmiotowych, czasowych oraz kwotowych. Ciekawe zagadnienia odnoszą się do wysokości sumy gwarancyjnej oraz pojęcia wypadku ubezpieczeniowego.Na zakończenie Autorka przedstawia postulaty de lege ferendadla polskiego ustawodawcy wskazując, że obowiązywanie równolegle obok siebie ubezpieczenia OC oraz ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych, co do którego istnieje wiele nierozstrzygniętych pytań nie jest prawidłowe. Trudno bowiem ocenić polskie rozwiązania, jeżeli nie została rozstrzygnięta podstawowa kwestia: czy ubezpieczenie z tytułu zdarzeń medycznych ma charakter ubezpieczenia majątkowego (OC) czy tez ubezpieczenia osobowego (NNW) oraz czy ma ono obecnie charakter dobrowolny (do 31 grudnia 2016 r.) czy też nadal jest ubezpieczeniem obowiązkowym z odroczonym obowiązkiem ubezpieczenia. Ustalenie tej ostatniej kwestii w znacznym stopniu zniwelowałoby zarówno zastrzeżenia interpretacyjne, jak i wątpliwości praktyczne.

Słowa kluczowe: ubezpieczenia medyczne ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych uproszczony model kompensacji szkód medycznych szkody medyczne francuski system ubezpieczeń medycznych

W artykule przedstawiono problematykę rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej przez osobę trzecią – ubezpieczonego. Analiza przedmiotowego tematu dotyczy zarówno umów ubezpieczenia na cudzy rachunek w formie indywidualnej, jak i grupowej. Przedstawiono charakterystykę umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, zwracając szczególną uwagę na zagadnienie uprawnień kształtujących ubezpieczającego i ubezpieczonego w umowie ubezpieczenia. W dalszej części omówiono istotę uprawnienia do rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej w świetle obowiązujących przepisów prawa oraz postanowień umownych ogólnych warunków ubezpieczenia. Ostatnia cześć artykułu dotyczy analizy kwestii rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej przez osobę trzecią – ubezpieczonego w świetle „Wytycznych dla zakładów ubezpieczeń dotyczących dystrybucji ubezpieczeń” opracowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego, w szczególności zakresu informacyjnego ubezpieczyciela.

Słowa kluczowe: rezygnacja z ochrony ubezpieczeniowej ubezpieczenia na cudzy rachunek ubezpieczenia grupowe ubezpieczony

Karencja, czyli odłożenie w czasie początku okresu odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu określonych ryzyk w trakcie trwania umowy ubezpieczenia, jest jedną z konstrukcji prawnych powszechnie używanych w umowach ubezpieczenia. Instytucja ta jest ważna, gdyż m.in. zapobiega nadużyciom w ubezpieczeniach. Polskie przepisy dotyczące  ubezpieczeń gospodarczych nie regulują wprost karencji, stąd pojawia się szereg problemów praktycznych, niektóre z nich rozwiązuje orzecznictwo sądowe, uzupełniając przepisy prawa. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wybranego najnowszego orzecznictwa dotyczącego instytucji karencji oraz niektórych poglądów przedstawicieli doktryny i  praktyki.

Słowa kluczowe: odpowiedzialność ubezpieczyciela karencja klauzule abuzywne świadczenie główne w ubezpieczeniach składka ubezpieczeniowa