Numer 2 (79) 2014

Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska

Artykuł dotyczy ochrony tymczasowej, która udzielana jest przed zawarciem docelowej umowy ubezpieczenia. Ochrona ta wynika z faktu zawarcia tymczasowej umowy ubezpieczenia, która kreuje odrębny stosunek prawny; jego byt prawny jest, co do zasady, niezależny od stosunku prawnego wynikającego z umowy docelowej. Nawet gdy do zawarcia umowy docelowej nie dojdzie, powinny zostać spełnione świadczenia stron tymczasowej umowy ubezpieczenia (w tym świadczenie pieniężne ubezpieczyciela w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego oraz świadczenie ubezpieczającego polegające na zapłaceniu składki).

Słowa kluczowe: ochrona tymczasowa umowa tymczasowa umowa docelowa składka ubezpieczeniowa

Problematyka prawna beneficjenta tajemnicy ubezpieczeniowej, z uwzględnieniem zagadnień praktycznych, nie była dotychczas przedmiotem publikacji naukowej. Wydaje się jednak, że ten stan rzeczy nie wynika z marginalnego znaczenia tej instytucji, a raczej z dotychczasowego upraszczania analizy tego zagadnienia. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie wykładni pojęcia „tajemnica ubezpieczeniowa” oraz w konsekwencji określenie zakresu podmiotowego beneficjenta tajemnicy ubezpieczeniowej. Wynikiem analizy jest natomiast wskazanie skutków prawnych przyjęcia zaprezentowanego rozumienia de lege lata beneficjenta tajemnicy ubezpieczeniowej i wnioski de lege ferenda.

Słowa kluczowe: tajemnica ubezpieczeniowa beneficjent tajemnicy ubezpieczeniowej tajemnica agenta ubezpieczeniowego tajemnica brokera ubezpieczeniowego

Polskie prawo w stosunku do wszystkich podmiotów gospodarczych, niezależnie od branży, zawiera regulacje dotyczące oczekiwanych zachowań konkurencyjnych.  Przede wszystkim określone są praktyki, w stosunku do których przewiduje się działania eliminujące. Podmioty prowadzące działalność ubezpieczeniową także podlegają tym regulacjom. Dodatkowo, w stosunku do nich, ustawodawca przewidział szczególne ograniczenia w zakresie prowadzonej polityki wyceny oferowanych produktów ubezpieczeniowych. Te ograniczenia zostały  zawarte w art. 18 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i mają podwójne znaczenie: zapobiegają takiemu ustalaniu składek ubezpieczeniowych, które niezgodne byłoby niezgodne z rachunkiem ekonomicznym,  biorąc pod uwagę koszty prowadzonej działalności ubezpieczeniowej, a także wskazują w bardzo ogólny sposób zasady,  jakie  powinny zostać uwzględnione przy  kalkulacji składek ubezpieczeniowych. Problematyka ta została omówiona w artykule.

Słowa kluczowe: adekwatność składki ubezpieczeniowej ustalanie wysokości składki ubezpieczeniowej ocena ryzyka koszty działalności ubezpieczeniowej ochrona konkurencji ceny drapieżne nieuczciwe praktyki rynkowe

The article constitutes a summary of the Final Report of the Commission Expert Group on European Insurance contract Law issued by the European Commission – Directorate General for Justice on 27 February 2014, within the scope of insurance contract law and differences in contract law between EU countries. The subject of the Report was an analysis of the problem, whether differences between national legal systems of the Member States within the scope of insurance contract create an obstacle to the cross-border provision of insurance. The article aims at presentation of the main points of the Report and summarizes the findings of the Experts, which are the most important from a legal point of view and may have the impact of further development of the common insurance contract law in the European Union, influencing for example also the direction of the works of the Restatement Group.

Keywords: expert group insurance contract cross-border insurance

Problem porozumień ubezpieczycieli o bezpośredniej likwidacji szkód został przedstawiony z punktu widzenia prawa ochrony konkurencji i konsumentów (prawa antymonopolowego). W pierwszej kolejności przeanalizowano, jaki jest wpływ tych porozumień na konkurencję na rynku ubezpieczeniowym. Wykazane zostało, iż wpływ ten można zakwalifikować jako ograniczanie konkurencji na rynku właściwym, zakazane zarówno przez prawo krajowe, jak i unijne. Ponieważ obydwa porządki prawne dopuszczają wyłączenie niektórych porozumień spod zakazu ze względu na to, że per saldo wynika z nich dla konkurencji i konsumentów więcej korzyści niż strat, w artykule poddano analizie zagadnienie, czy porozumienia o bezpośredniej likwidacji szkód są w stanie spełnić przesłanki uzasadniające ich wyłączenie.

Słowa kluczowe: bezpośrednia likwidacja szkód zakaz porozumień ograniczających konkurencję wyłączenia grupowe

Przedmiotem artykułu jest “koncepcja nadużycia prawa” podatkowego, wywodząca się z orzecznictwa unijnego oraz analiza możliwości zastosowania jej pod rządami regulacji podatkowych obowiązujących w Polsce. Powyższe zagadnienia zostały omówione w odniesieniu do transakcji realizowanych na rynku ubezpieczeniowym. Autorka prezentuje wybrane, reprezentatywne orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości  dotyczące przesłanek oraz praktycznego stosowania koncepcji nadużycia prawa, jak również przytacza wybrane wyroki polskich sądów administracyjnych odwołujące się do tych orzeczeń. W zakresie warunków uznania transakcji za dokonaną w celu nadużycia prawa zwrócono uwagę zarówno na czynniki „pozytywne”, świadczące o nadużyciu prawa przez podatnika, jak i przesłanki „negatywne”, wyłączające taką kwalifikację transakcji. Na tle powyższej praktyki orzeczniczej, autorka stawia pytanie o możliwość przeniesienia unijnej koncepcji nadużycia prawa na grunt przepisów obowiązujących w Polsce i skutecznego zastosowania tej koncepcji wobec polskich podatników.

Słowa kluczowe: nadużycie prawa podatek VAT zwolnienie z VAT pośrednictwo ubezpieczeniowe