Numer 4 (89) 2016

Wersją podstawową (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.

Miesiąc wydania: grudzień 2016 r.
Numer: 4 (89) 2016

Spis treści: English Polski

Artykuły i rozprawyRaportyPrzepisy prawneOrzeczenia i glosyRecenzjeSprawozdania

  • Dr hab. Monika Wałachowska
    Wyłączenie odpowiedzialności UFG za szkody wyrządzone posiadaczowi pojazdu mechanicznego przez kierującego nieubezpieczonym pojazdem a roszczenia osób pośrednio poszkodowanych
  • Damian Karwala
    Wpływ ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych na działalność zakładów ubezpieczeń – zagadnienia wybrane
  • Dr Katarzyna Malinowska
    Insurance of Risks in Space Activities (article in English language)
  • Patryk Ciok
    Bezpośrednia likwidacja szkód komunikacyjnych – rozważania na tle istoty ubezpieczenia OC. Uwagi de lege ferenda
  • Dr Małgorzata Serwach
    Legal Situation of a Doctor as an Insured Perpetrator in the Field of Medical Insurance (article in English language)

  • Aleksander Raczyński
    Polski rynek ubezpieczeń komunikacyjnych na tle rynku europejskiego – wnioski i spostrzeżenia w oparciu o raporty „European Motor Insurance Markets November 2015” oraz „Ubezpieczenia w liczbach 2015. Rynek ubezpieczeń w Polsce”

  • Katarzyna Kędziora
    Zmiany w zakresie rachunkowości zakładów ubezpieczeń

  • Jacek Reps
    Przegląd orzecznictwa sądowego z zakresu prawa ubezpieczeń gospodarczych

  • rec. Katarzyna Malinowska
    Józef Zych „Rozbieżności w ustalaniu zadośćuczynienia (doktryna, orzecznictwo sądowe, praktyka ubezpieczeniowa)”

  • Zofia Pawlak-Borsuk
    Wyzwania ubezpieczeń komunikacyjnych w Polsce (konferencja naukowa, Warszawa, 13 października 2016 r.)
  • Michał Kośmider
    Rozbieżności w ustalaniu zadośćuczynienia na rzecz poszkodowanych oraz najbliższych członków rodziny (konferencja naukowa, Warszawa, 18 października 2016 r.)

Articles and treatisesReportsLegal regulationsJudical decisions and glossesReviewsAccounts

  • Monika Wałachowska
    Exclusion of Liability of the Insurance Guarantee Fund for Damages Caused to the Owner of an Uninsured Motor Vehicle by its Driver and Claims of Indirect Victims
  • Damian Karwala
    The Impact of the Regulation on the Protection of Personal Data on the Activity of Insurance Companies – Selected Issues
  • Katarzyna Malinowska
    Insurance of Risks in Space Activities
  • Patryk Ciok
    Direct Motor Insurance Claims Adjustment – Deliberations on Liability Insurance. Comments de Lege Ferenda
  • Małgorzata Serwach
    Legal Situation of a Doctor as an Insured Perpetrator In the Field of Medical Insurance

  • Aleksander Raczyński
    Polish Motor Insurance Market against the Background of the European Market – Conclusions and Observations Based on the Report „European Motor Insurance Market, November 2015” and the Report „Insurance in Figures 2015. Insurance Market in Poland”

  • Katarzyna Kędziora
    Changes in Insurance Companies’ Accounting

  • Jacek Reps
    A Review of Judicial Decisions Concerning Economic Insurance

  • reviewer: Katarzyna Malinowska
    Józef Zych „Differences in the Determination of the Compensation (doctrine, case law, insurance practice)”

  • Zofia Pawlak-Borsuk
    The Challenge of Motor Insurance in Poland (Scientific Conference, Warsaw, 13 October 2016)
  • Michał Kośmider
    Differences in the Determination of Compensation for the Victims and Close Family Members

Streszczenia artykułów: English Polski

Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska

  • Monika Wałachowska
    Wyłączenie odpowiedzialności UFG za szkody wyrządzone posiadaczowi pojazdu mechanicznego przez kierującego nieubezpieczonym pojazdem a roszczenia osób pośrednio poszkodowanych

Autorka niniejszego artykułu ma na celu analizę zagadnienia zakresu odpowiedzialności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, uwzględniając treść art. 106 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Przepis ten przewiduje wyłączenie odpowiedzialności Funduszu wobec nieubezpieczonego posiadacza pojazdu w przypadku, gdy szkodę wyrządził kierujący pojazdem. Z uwagi na zakres odpowiedzialności UFG (zob. art. 98 ww. ustawy) zasadne jest rozważenie, czy w związku z wyłączeniem odpowiedzialności UFG, dopuszczalne jest dochodzenie roszczeń przez pośrednio poszkodowanych na podstawie art. 446 k.c. (a niekiedy nawet art. 448 k.c. w związku z naruszeniem tzw. więzi rodzinnej).

Słowa kluczowe: odpowiedzialność cywilna Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ubezpieczenie posiadacza pojazdu mechanicznego pośrednio poszkodowani

  • Damian Karwala
    Wpływ ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych na działalność zakładów ubezpieczeń – zagadnienia wybrane

Przyjęcie rozporządzenia 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. o ochronie danych zakończyło trwające ponad 4 lata prace nad reformą unijnych ram prawnych w zakresie ochrony danych osobowych. Przepisy rozporządzenia mają zastąpić dyrektywę 95/46/WE oraz, w zasadniczej części, ustawę o ochronie danych osobowych; wpłyną one również na interpretację regulacji sektorowej – ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Szczególne znaczenie z perspektywy zakładów ubezpieczeń mają rozwiązania, które dotyczą takich instytucji, jak: podstawa przetwarzania danych w postaci zgody podmiotu danych; profilowanie, w szczególności prowadzące do zautomatyzowanego podejmowania decyzji; przekazywanie danych osobowych w ramach grup kapitałowych, w tym do państw trzecich; wreszcie – z uwagi na wprowadzenie możliwości nakładania przez organy nadzorcze kar pieniężnych – podstawowe zasady odpowiedzialności z tytułu naruszenia przepisów rozporządzenia.

Słowa kluczowe: rozporządzenie o ochronie danych osobowych zgoda podmiotu danych profilowanie odpowiedzialność administracyjna (finansowa) administratora danych

  • Katarzyna Malinowska
    Ubezpieczenie ryzyk w działalności kosmicznej (artykuł w języku angielskim)

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie działalności w zakresie eksploracji przestrzeni kosmicznej w kontekście związanych z nią ryzyk i możliwości ich ubezpieczenia. W szczególności celem rozważań jest identyfikacja tych aspektów działalności, które są przedmiotem reżimu prawa kosmicznego. Ma to znaczenie dla identyfikacji ryzyk związanych z eksploracją kosmosu, które mogą zostać zakwalifikowane jako „ryzyka kosmiczne” dla potrzeb zarządzania nimi i ubezpieczenia. Takie podejście jest konieczne, zdaniem autorki, do skonstruowania przedmiotu „ubezpieczenia kosmicznego” i podstawowych warunków umowy ubezpieczenia. Aby osiągnąć zakładany cel, przedstawiono podstawowe instrumenty prawa międzynarodowego w dziedzinie eksploracji przestrzeni kosmicznej, jak i wybrane reżimy krajowe, w tym także ramy prawne działalności Unii Europejskiej w tej dziedzinie. Na podstawie zidentyfikowanego reżimu prawa kosmicznego i rodzaju działalności nim objętych, omówiono naturę zagrożeń związanych z działalnością kosmiczną, a w konsekwencji – rodzaj ryzyk ujmowany jako przedmiot ubezpieczenia kosmicznego. Natura ubezpieczenia ryzyk kosmicznych została przedstawiona na tle podstawowych zasad umowy ubezpieczenia, w szczególności na przykładzie zasady dobrej wiary.

Słowa kluczowe: ryzyka kosmiczne ubezpieczenie kosmiczne ubezpieczalność ryzyk kosmicznych działalność kosmiczna

  • Patryk Ciok
    Bezpośrednia likwidacja szkód komunikacyjnych – rozważania na tle istoty ubezpieczenia OC. Uwagi de lege ferenda

Przedmiotem artykułu jest analiza systemu bezpośredniej likwidacji szkód (BLS) i modeli, za pomocą których wdrożono go do polskiej praktyki likwidacji szkód komunikacyjnych. Przedstawione zostaną również podobne rozwiązania występujące w innych państwach europejskich. W szczególności modele BLS poddane zostaną ocenie pod kątem jego relacji do istoty ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Autor dochodzi do wniosku, że skąpe regulacje normatywne, stanowiące oparcie systemu, nie naruszają istoty ubezpieczenia OC, jednakże podaje pod rozwagę istnienie potrzeby uwzględnienia jego mechanizmów w polskim prawie ubezpieczeniowym.

Słowa kluczowe: BLS ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej porozumienie ubezpieczycieli actio directa Polska Izba Ubezpieczeń

  • Małgorzata Serwach
    Sytuacja prawna lekarza jako ubezpieczonego sprawcy szkody w ubezpieczeniach medycznych (artykuł w języku angielskim)

Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odgrywają w działalności medycznej coraz większą rolę. Ich dynamiczny rozwój jest wynikiem coraz większej ilości roszczeń odszkodowawczych, zgłaszanych przez pacjentów oraz członków ich rodzin w coraz większej wysokości. W praktyce, przeważająca większość popełnianych błędów wynika bezpośrednio z działalności lekarskiej lub samego podmiotu leczniczego. Tymczasem lekarz musi wykonuje swoje czynności zawodowe zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umowy cywilnoprawnej nazywanej potocznie kontraktem lub też prowadząc odrębną praktykę zawodową – indywidualną lub grupową. Każda z wskazanych form wpływa na pozycję prawną lekarza jako ubezpieczonego sprawcy. Podmiot leczniczy może bowiem ponosić solidarną odpowiedzialność z bezpośrednim sprawcą szkody, jak i polisa ubezpieczenia OC może obejmować zakresem ochrony szkody wyrządzone pacjentom przez lekarzy lub inne osoby z personelu medycznego zatrudnione w danej placówce. Kolejna kwestia to problematyka potencjalnych rozliczeń pomiędzy odpowiedzialnymi podmiotami oraz roszczeń regresowych. Przedmiotem niniejszej publikacji jest wskazanie zróżnicowanej sytuacji prawnej lekarza jako ubezpieczonego sprawcy szkody w ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej oraz przeanalizowanie jego pozycji w relacjach z pacjentem oraz podmiotem leczniczym. Autorka analizuje ponadto pozycję prawną lekarza jako sprawcy szkody w przypadku ubezpieczeń z tytułu zdarzeń medycznych oraz możliwość podniesienia wobec niego roszczeń regresowych.

Słowa kluczowe: ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej ubezpieczenie z tytułu zdarzeń medycznych błąd medyczny zdarzenie medyczne wykonywanie działalności leczniczej forma wykonywania zawodu lekarza

Translation of Summaries into English – Anna Tulińska

  • Monika Wałachowska
    Exclusion of Liability of the Insurance Guarantee Fund for Damages Caused to the Owner of an Uninsured Motor Vehicle by its Driver and Claims of Indirect Victims

This article aims to analyse the issue of boundaries of responsibility of the Insurance Guarantee Fund, taking into account the content of art. 106 paragraph 1,item 1 of the Law on Compulsory Insurance (2003). This regulation provides for the exemption of the Fund from liability towards the uninsured vehicle owner for the damage caused by a driver. Given the scope of the Fund’s liability (see art. 98), it is necessary to consider whether the so-called indirect victims can claim damages based on art. 446 of the Civil Code (and sometimes also on art. 448 in connection with the concept of violation of family ties).

Keywords: civil liability Insurance Guarantee Fund motor vehicle insurance indirect victims

  • Damian Karwala
    The Impact of the Regulation on the Protection of Personal Data on the Activity of Insurance Companies – Selected Issues

The adoption of the Regulation (EU) 2016/679 of 27 April 2016 on data protection ended the four-year work on the reform of the EU legal framework regulating the protection of personal data. The provisions of the regulation are intended to replace Directive 95/46/EC and, generally, the Personal Data Protection Act. They will also affect the interpretation of the sector-specific regulation, namely the Insurance and Reinsurance Activity Act. From the perspective of insurance undertakings certain solutions are of particular importance, including those that refer to the basis for data processing in the form of the data subject’s consent; profiling, particularly leading to an automated decision making; the transfer of personal data within corporate groups, including the third countries; and finally, the basic principles of liability for breach of the provisions of the regulation due to the introduction of possible financial penalties to be imposed by supervisory authorities.

Keywords: regulation on the protection of personal data the data subject’s consent profiling administrative (financial) responsibility of the data controller

  • Katarzyna Malinowska
    Insurance of Risks in Space Activities (article in English language)

The purpose of this article is to present space activities in the context of the risk and insurance related thereto. In particular, its aim is to identify those fields of space exploration that are subject to specific space law regime and in consequence, to identify the risks related to such an activity which may be classified as ‘space risks’. Such an approach, according to the author is necessary to recognize the subject of ‘space insurance’ and basic terms of insurance contract. In order to achieve this aim, the international and selected national laws have been presented, including also the legal frames of the European Union regulating the exploration of outer space. On the basis of the identified legal framework, the nature of the space hazards was discussed in order to identify such risks as a subject matter of space insurance. Furthermore, the nature of space insurance has been analysed in the context of the basic principles of insurance contract, taking as an example the principle of good faith.

Keywords: space risks space insurance insurability of space risks space activity

  • Patryk Ciok
    Direct Motor Insurance Claims Adjustment – Deliberations on Liability Insurance. Comments de Lege Ferenda

The aim of the article is to analyse the Direct Claims Adjustment system and models, by means of which it has been implemented in the Polish claims settlement practice. Besides, similar arrangements applied in other European countries have been presented. In particular, however, the DCA models have been evaluated in terms of their relationship to the essence of third-party motor liability insurance. Having come to the conclusion that the inadequacy of normative regulations, on which the system is based does not violate the essence of liability insurance,the author considers the need to include its mechanisms in Polish insurance law.

Keywords: Direct Claims Adjustment liability insurance insurers’ agreement action directa Polish Chamber of Insurance

  • Małgorzata Serwach
    Legal Situation of a Doctor as an Insured Perpetrator In the Field of Medical Insurance (article in English language)

Civil liability insurance are becoming increasingly important, within the scope of medical activity.The dynamic expansion of this area is a result of the growing number of damage claims made by the patients and the patients’ families. The claimed amounts are also becoming gradually increased. In practical terms, most of the medical errors are a direct result of the medical activity or activity of the healthcare entity. Meanwhile, the doctor must perform his tasks, on the basis of the employment contract, as well as on the basis of a civil law agreements commonly referred to as contracts, or in circumstances when he/she is running a separate, individual or group practice. Each of the aforesaid employment forms has a significant impact on the legal position in which the doctor is placed, as an insured perpetrator. The healthcare entity may bear a joint and several responsibility with the direct perpetrator, moreover, Civil Liability insurance policy may also cover, within the scope of the offered protection, the damage caused by the doctors on the patients, or in case of injuries caused by other members of medical personnel employed by the given healthcare facility. Another issue is seen in the problem of potential settlements between the entities responsible, also referring to the recourse claims. The present paper aims at indicating the complex legal situation in which the doctors are placed as insured perpetrators of damage, within the area of Civil Liability insurance, and at analyzing the position taken by doctor in the patient-doctor relationship, as well as in the relationship between the patient and the healthcare entity.The author also strives to analyze the legal position in which the doctor is placed as a perpetrator of damage, in case of the insurance required due to medical incidents.The chance of facing recourse claims is also scrutinized within the present paper.

Keywords: civil liability insurance medical events insurance medical errors medical incident therapeutic activities form of performing the doctor’s profession