Numer 4 (93) 2017

Wersją podstawową (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.

Miesiąc wydania: grudzień 2017 r.
Numer: 4 (93) 2017

Spis treści: English Polski

Artykuły i rozprawyOrzeczenia i glosyRecenzje

  • Jerzy Łańcucki
    Ochrona klienta w aktach delegowanych i wykonawczych do dyrektywy w sprawie dystrybucji ubezpieczeń*
  • Marcin Orlicki
    Ustandaryzowany dokument według ustawy o dystrybucji ubezpieczeń – zasady tworzenia i znaczenie prawne
  • Ariel Falkiewicz
    Zakład ubezpieczeń a klauzula antykumulacyjna w procesie karnym (art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k.)
  • Radosław Poprawski
    Przedawnienie roszczenia zakładu ubezpieczeń z regresu nietypowego w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego
  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz
    Implementation of the IDD Directive into Polish Legal Regime – Selected Issues (article in English language)
  • Piotr Dziel
    Determinants of Effective Combating Insurance Fraud within the Green Card System (article in English language)
* Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/2358 z dnia 21 września 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 w odniesieniu do wymogów w zakresie nadzoru nad produktem i zarządzania nim dla zakładów ubezpieczeń i dystrybutorów ubezpieczeń oraz rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/2359 z dnia 21 września 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 w odniesieniu do wymogów informacyjnych i zasad prowadzenia działalności mających zastosowanie do dystrybucji ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych – o których mowa w artykule autorstwa prof. Jerzego Łańcuckiego – zostały opublikowane w Dz. Urz. UE L 341 z 20.12.2017, s. 1 i s. 8.

  • Jacek Reps
    Przegląd orzecznictwa sądowego z zakresu prawa ubezpieczeń gospodarczych
  • Tomasz Kwieciński, Jakub Pokrzywniak
    Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 16 lutego 2017 r. (III CZP 103/16) w sprawie odpowiedzialności UFG wobec osób bliskich nieubezpieczonego posiadacza pojazdu mechanicznego, który poniósł śmierć w wyniku wypadku spowodowanego przez kierującego tym pojazdem
  • Mariusz Zelek
    Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 3 marca 2017 r. (ICSK 213/16) dotyczącego uznania zgody na jazdę z pijanym kierowcą za przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody

  • rec. Paweł Sukiennik
    Katarzyna Malinowska „Space Insurance: International Legal Aspects”

Articles and treatisesJudical decisions and glossesReviews

  • Jerzy Łańcucki
    Consumer Protection in the Delegated and Implementing Acts to the Directive on Insurance Distribution
  • Marcin Orlicki
    A Standardized Document According to the Draft Law on Insurance Distribution – the Principles of Drawing Up and Legal Importance
  • Ariel Falkiewicz
    Insurance Company and the Anti-cumulative Clause in Criminal Proceedings (Art. 415 § 1 Sent. 2 of Criminal Procedure Code)
  • Radosław Poprawski
    Limitation of Insurance Undertaking’s Claim under Non-Standard Recourse in Motor Liability Insurance
  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz
    Implementation of the IDD Directive into Polish Legal Regime – Selected Issues (article in English language)
  • Piotr Dziel
    Determinants of Effective Combating Insurance Fraud within the Green Card System (article in English language)

  • Jacek Reps
    A Review of Judicial Decisions Concerning Economic Insurance
  • Tomasz Kwieciński, Jakub Pokrzywniak
    A Gloss to the Supreme Court’s Resolution of 16 February 2017 (III CZP 103/16) about the Insurance Guarantee Fund’s (UFG) liability towards the close family to the uninsured vehicle owner, who was killed as a result of an accident caused by the driver of this vehicle
  • Mariusz Zelek
    A Gloss to the Supreme Court’s Judgment of 3 March 2017 (ICSK 213/16) concerning the recognition of approval to travel with a drunken driver as a victim’s contribution to the damage

  • reviewed by Paweł Sukiennik
    Katarzyna Malinowska „Space Insurance: International Legal Aspects”

Streszczenia artykułów: English Polski

  • Jerzy Łańcucki
    Ochrona klienta w aktach delegowanych i wykonawczych do dyrektywy w sprawie dystrybucji ubezpieczeń

Dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń zawiera regulacje dotyczące przyjęcia aktów delegowanych i wykonawczych, które mają przyczynić się do zwiększenia ochrony klientów i podwyższenia jakości oraz efektywności usług świadczonych przez zakłady ubezpieczeń i pośredników. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy znaczący wzrost obowiązków informacyjnych podmiotów sprzedających produkty ubezpieczeniowe, wynikający z przepisów zawartych w tych aktach, konfrontowany z poziomem umiejętności finansowych klientów, ma szansę przełożyć się na wyższą jakość i niezawodność usług świadczonych na europejskim rynku ubezpieczeniowym.

Słowa kluczowe: ochrona klientów i konsumentów akty delegowane i wykonawcze do dyrektywy IDD umiejętności finansowe klientów

  • Marcin Orlicki
    Ustandaryzowany dokument według projektu ustawy o dystrybucji ubezpieczeń – zasady  tworzenia i znaczenie prawne

W artykule dokonano analizy przepisów projektu ustawy o dystrybucji ubezpieczeń w części odnoszącej się do zasad informowania klientów o produkcie ubezpieczeniowym. Szczegółowo omówiono zasady tworzenia i doręczania tzw. ustandaryzowanego dokumentu o produkcie ubezpieczeniowym, który stanowi nakazany przez ustawodawcę format przekazywania informacji o produktach ubezpieczeniowych z zakresu ubezpieczeń majątkowych.

Słowa kluczowe: ustandaryzowany dokument informacja dystrybucja ubezpieczeń ustawa o dystrybucji ubezpieczeń zawieranie umowy ubezpieczenia

  • Ariel Falkiewicz
    Zakład ubezpieczeń a klauzula antykumulacyjna w procesie karnym (art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k.)

Znaczenie i obecność zakładu ubezpieczeń w procesie karnym polega nie tylko na wykonywaniu praw pokrzywdzonego w ramach samego procesu (art. 49 § 3 k.p.k.). Nierzadko zdarza się, że równolegle z procesem karnym toczy się postępowanie likwidacyjne prowadzone przez zakład ubezpieczeń lub postępowanie cywilne, w ramach którego pokrzywdzony (w wypadku komunikacyjnym) dochodzi od zakładu ubezpieczeń roszczeń o charakterze stricte cywilnym (np. zadośćuczynienia, odszkodowania czy renty). Bardzo często, w ramach takich postępowań, dojść może do zawarcia ugody pomiędzy pokrzywdzonym a zakładem ubezpieczeń, w której ten pierwszy – uzyskując określoną kwotę na podstawie takiej ugody – zrzeknie się dalszych roszczeń wynikających z wypadku komunikacyjnego. Pojawia się wówczas pytanie o wpływ takiego zakończenia sporu – pomiędzy zakładem ubezpieczeń a pokrzywdzonym – na przebieg procesu karnego, gdzie oskarżonym pozostaje sprawca wypadku, w jego dacie będący stroną obowiązkowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Kluczowym unormowaniem wydaje się tutaj być art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k., jednak już pobieżna analiza orzecznictwa, dotyczącego stosowania tego przepisu, nasuwa wiele wątpliwości interpretacyjnych. W artykule przedstawione zostaną najważniejsze problemy z tym związane, jak również propozycje interpretacyjne i postulaty de lege ferenda.

Słowa kluczowe: klauzula antykumulacyjna zakład ubezpieczeń proces karny klauzule abuzywne zadośćuczynienie w procesie karnym środek kompensacyjny

  • Radosław Poprawski
    Przedawnienie roszczenia zakładu ubezpieczeń z regresu nietypowego w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego

Zgodnie z art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakład ubezpieczeń może dochodzić zwrotu wypłaconego odszkodowania nie od sprawcy będącego osobą trzecią, lecz od ubezpieczonego w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Roszczenie to, określane jako regres nietypowy, nie powstaje w wyniku przejścia na zakład ubezpieczeń roszczenia poszkodowanego wobec ubezpieczonego – kierującego pojazdem mechanicznym, ani nie przysługuje na podstawie stosunku ubezpieczenia. Roszczenie z regresu nietypowego zostało przyznane zakładowi ubezpieczeń na mocy przepisu szczególnego. Ponieważ wspomniany art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, jako przepis szczególny, nie określa ani nie odwołuje się do żadnego unormowania dotyczącego terminu przedawnienia takiego roszczenia, uznać należy, że roszczenie to przedawnia się w ogólnym terminie przedawnienia z art. 118 kodeksu cywilnego.

Słowa kluczowe: regres nietypowy roszczenie z regresu nietypowego termin przedawnienia regresu odszkodowanie na rzecz poszkodowanego

  • Beata Mrozowska-Bartkiewicz
    Implementacja dyrektywy IDD do polskiego systemu prawnego – wybrane zagadnienia (Artykuł w języku angielskim)

W dniu 20 stycznia 2016 r. została przyjęta przez Parlament Europejski i Radę (UE) dyrektywa 2016/97 w sprawie dystrybucji ubezpieczeń. Stanowi ona jeden z istotniejszych aktów prawodawstwa, którego wpływ na rozwój dystrybucji ubezpieczeń w państwach członkowskich Unii Europejskiej trudno jest przecenić. Wdrożenie IDD do polskiego systemu prawnego jest jednym z poważniejszych wyzwań dla sektora ubezpieczeniowego, a ostateczny jej kształt będzie miał kluczowy wpływ na dalszy rozwój i dochody branży w nadchodzących latach. Niewątpliwie ustawa, podobnie jak w innych krajach UE, wprowadzi zmiany w sposobie funkcjonowania rynku ubezpieczeniowego, zwiększając znaczenie funkcji compliance w zakładach ubezpieczeń i wymuszając jej wzmocnienie u brokerów i multiagentów. W artykule omówiono podstawowe założenia polskiej ustawy o dystrybucji ubezpieczeń wdrażającej przepisy dyrektywy.

Słowa kluczowe: dystrybucja ubezpieczeń agent ubezpieczeniowy broker multiagent pracownicze ubezpieczenia grupowe usługi transgraniczne charakter wynagrodzenia

  • Piotr Dziel
    Determinanty skutecznej walki z przestępstwami ubezpieczeniowymi w systemie Zielonej Karty (Artykuł w języku angielskim)

Autor artykułu podsumowuje działalność Grupy Roboczej do spraw Przestępczości, utworzonej w 2012 roku przy Radzie Biur. Zakres działalności Grupy Roboczej obejmuje zagadnienia związane z przeciwdziałaniem zjawisku przestępczości trangranicznej w odniesieniu do ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych i w imieniu członków Rady Biur. Zastosowane przez Grupę Roboczą podejście jest odpowiedzią na rosnącą liczbę przestępstw ubezpieczeniowych w tym zakresie. Zainicjowane działania mogą być rozpatrywane w świetle determinantów skutecznej walki z przestępstwami ubezpieczeniowymi, tym niemniej należy zauważyć, że zastosowane podejście wymaga ciągłej weryfikacji ze względu na zmienną naturę przestępczości. Autor podkreśla również rolę i systemowe zaangażowanie polskiego rynku ubezpieczeniowego, w tym w szczególności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w działania związane z przeciwdziałaniem zjawisku przestępczości. Ponadto opisuje wyzwania w zakresie dalszych działań Grupy Roboczej.

Słowa kluczowe: transgraniczne przeciwdziałanie przestępstwom ubezpieczeniowym w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego Grupa Robocza do spraw Walki z Przestępczością Rada Biur System Zielonej Karty Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG)

Translation of Summaries into English– Anna Tulińska

  • Jerzy Łańcucki
    Consumer Protection in the Delegated and Implementing Acts to the Directive on Insurance Distribution

Insurance Distribution Directive contains provisions on the adoption of delegated and implementing acts, which are intended to strengthen the consumer protection and improve the quality and efficiency of services provided by insurance undertakings and intermediaries. The present article is an attempt to answer the question whether a significant increase in the information requirements imposed on entities selling insurance products, resulting from the regulations included in these acts, confronted with the level of financial literacy of the clients has a chance to translate into the higher quality and reliability of services offered in the European insurance market.

Keywords: client and consumer protection delegated and implementing acts to IDD financial literacy of clients

  • Marcin Orlicki
    A Standardized Document According to the Draft Law on Insurance Distribution – the Principles of Drawing Up and Legal Importance

The article analyses the provisions of the draft Insurance Distribution Law in its part relating to the principles of informing customers about the insurance product. The rules have been discussed in detail of drawing up and delivering of the so-called insurance product, which is an obligatory format for the transmission of information on non-life insurance products, required by the legislator.

Keywords: standardized document insurance product information insurance distribution Insurance Distribution Law conclusion of the insurance contract

  • Ariel Falkiewicz
    Insurance Company and the Anti-cumulative Clause in Criminal Proceedings (Art. 415 § 1 Sent. 2 of Criminal Procedure Code)

The importance and presence of the insurance company in a criminal trial manifest themselves not only through the execution of the victim’s rights within the trial itself (art. 49, par. 3 of Criminal Procedure Code). It frequently happens that – parallel to the criminal proceedings – either a liquidation procedure held by the insurance company is pending, or a civil procedure takes place, in which the victim (of a traffic accident) lays claim to compensation of strictly civil nature from the insurance company (e.g. punitive damage, amends or disability pension). Within the abovementioned procedures, the victim and the insurance company often arrive at an agreement in which the former resigns from all his or her claims resulting from of the traffic accident, having received a particular amount of money. On such an occasion, the question arises about the impact that such an outcome of the dispute between the victim and the insurance company may have on the course of the criminal trial, where the accident perpetrator who was a party of the compulsory motor liability insurance contract on the day of the event remains the defendant. It seems that art. 415, par. 1, sentence 2 of Criminal Procedure Code is of key importance here. However, even a cursory analysis of the case law regarding the application of this regulation elicits many doubts as to its interpretation. In this paper, the main problems connected to it have been discussed. Moreover, several propositions of interpretation as well as postulates de lege ferenda have been put forward.

Keywords: anti-cumulative clause insurance company criminal proceedings compensation in criminal proceedings compensatory measure

  • Radosław Poprawski
    Limitation of Insurance Undertaking’s Claim under Non-Standard Recourse in Motor Liability Insurance

In accordance with article 43 of the Act on Compulsory Insurance, the Insurance Guarantee Fund and the Polish Motor Insurers’ Bureau the insurance company can claim the refund of compensation not from the perpetrator being the third party, but from the person insured against civil liability. This claim, referred to as a non-standard recourse, neither arises as a result of the transition to the insurance company of the victim’s claim against the insured vehicle driver nor applies on the basis of the insurance relation. The claim under the non-standard recourse has been granted to the insurance undertaking under a specific provision. Because the above-mentioned article 43 the Compulsory Insurance Act, as a special provision, does not either specify or refer to any regulation related to the limitation period for such a claim, it is the general limitation period subject to the article 118 of the Civil Code which is applied.

Keywords: non-standard recourse claim under non-standard recourse limitation period of the recourse compensation for the victim

  • Beata Mrozowska – Bartkiewicz
    Insurance Distribution Directive (IDD) and its implementation in the Polish legal system – selected aspects (article in English language)

On January 20, 2016, the European Parliament and the Council of the European Union approved the Insurance Distribution Directive (EU) 20166/97. The document constitutes one of the most significant legislative acts, whose influence on insurance distribution in EU member countries is hard to overestimate. The implementation of IDD in the Polish legal system is one of the greatest challenges for the insurance sector. The final form of the Directive will have a key impact on the further development of the industry, as well as its revenues, in coming years. Without a doubt, the Directive will alter the functioning of the insurance market by raising the significance of the compliance function in insurance companies and by imposing its reinforcement on brokers and multi-agents, as it was the case in other EU member countries.
This article discusses the basic assumptions of the Polish Act on insurance distribution, which implements the EU Directive.

Keywords: insurance distribution insurance agent multi-agent corporate insurance cross-border servicesnature of remuneration

  • Piotr Dziel
    Determinants of Effective Combating Insurance Fraud within the Green Card System (article in English language)

The article summarises the activities undertaken by the Working Group on Fraud (WGoF) established in 2012 within the Council of Bureaux (CoB). The WGoF’s scope of interests include issues regarding the fight against Motor Third Party Liability (MTPL) fraud on cross-border level, on behalf of CoB members. The approach adopted by the WGoF is the response to the constantly increasing volume of this phenomenon. The initiated actions can be considered in the light of determinants needed to combat insurance fraud effectively. It should be also noted that applied approach has to be regularly revised due to the changing nature of fraud. Moreover, the article highlights the Polish insurance sector systemic initiatives especially the engagement of the Polish Insurance Guarantee Fund toward fraud fighting. Certain future challenges concerning the WGoF activities are also mentioned.

Keywords: cross-border Motor Third Party Liability fraud fighting Working Group on Fraud Council of Bureaux (CoB) Green Card System Polish Insurance Guarantee Fund (UFG)