Numer 2 (75) 2013

Wersją podstawową (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.

Miesiąc wydania: maj 2013 r.
Numer: 2 (75) 2013

Spis treści:

Artykuły i rozprawyPrzepisy prawneOrzeczenia i glosySprawozdaniaBibliografia

  • Prof.zw. dr hab. Jerzy Łańcucki
    Aspekty regulacyjne zarządzania ryzykiem w sektorze ubezpieczeń
  • Beata Mrozowska
    Klasyfikacja prawna ubezpieczeń wypadkowychi chorobowych, stanowiących uzupełnienie do ubezpieczeń na życie
  • Stefan Reps, Jacek Reps
    Naprawienie szkody w postępowaniu karnym w kontekście ubezpieczeń gospodarczych
  • Dr Aleksander Raczyński
    Przedawnienie roszczenia ubezpieczonego o zwrot wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania objętego ubezpieczeniem OC
  • Bartosz Wojno
    Nowe technologie przy zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia a pośrednictwo ubezpieczeniowe – wybrane aspekty prawne

  • Dorota Walerian
    Fakturowanie usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego – możliwość zlecenia czynności fakturowania osobom trzecim

  • Stefan Reps, Jacek Reps
    Przegląd orzecznictwa sądowego z zakresu prawa ubezpieczeń gospodarczych –
  • dr Małgorzata Serwach
    Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego  w Warszawie z 13 grudnia 2012 r. (I ACa 1018/12) dotycząca zadośćuczynienia dla najbliższych członków rodziny zmarłego

  • Elżbieta Sienicka, Bartosz Wojno
    Aktualne problemy prawne na europejskim rynku ubezpieczeniowym. Doroczna konferencja prawa ubezpieczeniowego, Trewir 28.02. – 1.03.2013 r.
  • Katarzyna Malinowska
    The Law Commission Reform Proposals: On Marine and Commercial Insurance. What does the future hold? Sympozjum, Londyn, 25.04.2013 r.
  • Katarzyna Malinowska
    Zarządzanie kopalniami głębinowymi, działającymi w warunkach ryzyka z uwzględnieniem ubezpieczeniowej metody kompensacji szkód. Konferencja naukowo-praktyczna, Gliwice, 6.02.2013 r.
  • Diana Renata Bożek, Maciej Balcerowski
    Ubezpieczenia dla biznesu. Ogólnopolska konferencja naukowa, Warszawa, 26–27.04.2013 r.
  • K. M.
    Etyczni, nowocześni, profesjonalni. Zarządzanie wartością klienta kluczem do sukcesu pośredników ubezpieczeniowych. Konferencja jubileuszowa Polskiej Izby Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych, Warszawa, 28.02.2013 r.

  • Sylwia Młodyszewska
    Bibliografia z ubezpieczeń (wybór za lata 2012 i 2013)

Streszczenia artykułów: English Polski

Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska

  • Jerzy Łańcucki
    Aspekty regulacyjne zarządzania ryzykiem w sektorze ubezpieczeń

W artykule podjęto próbę opisania roli i miejsca zarządzania ryzykiem w systemie zarządzania zakładem ubezpieczeń. Zwrócono uwagę na skutki niewłaściwego interpretowania terminów „governance” i „management” dla określenia zakresu odpowiedzialności i obowiązków osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie systemu zarządzania ryzykiem. Przyjmując za punkt wyjścia do dalszych rozważań zawarte w dyrektywie Wypłacalność II zapisy dotyczące zarządzania i zarządzania ryzykiem starano się – w oparciu o określone normy i standardy – opisać zasady, wytyczne i procedury zarządzania ryzykiem w zakładach ubezpieczeń. Tak szerokie naświetlenie tej problematyki wynikało z przekonania autora artykułu, że zarządzanie ryzykiem związanym z działalnością ubezpieczeniową nie jest tożsame z zarządzaniem ryzykiem w zakładzie ubezpieczeń jako organizacji.

Slowa kluczowe: zarządzanie funkcje zarządzania elementy systemu zarządzania ryzykiem dyrektywa Wypłacalność II norma ISO 31000 COSO FERMA IAIS

  • Beata Mrozowska
    Klasyfikacja prawna ubezpieczeń wypadkowych i chorobowych, stanowiących uzupełnienie do ubezpieczeń na życie

Ubezpieczenia na życie to ubezpieczenia osobowe o szczególnym statusie, przyznanym przez przepisy prawa, a w szczególności przepisy kodeksu cywilnego. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, zgodnie z przepisami ustawy o działalności ubezpieczeniowej, mogą być oferowane jako uzupełnienie ubezpieczeń na życie. Kwestią istotną jest klasyfikacja prawna tych dodatkowych ubezpieczeń: czy są to ubezpieczenia na życie, dlatego że są oferowane przez zakład ubezpieczeń na życie, a także ze względu na umieszczenie ich w systematyce działu I załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej – „Ubezpieczenia na życie”, czy też pozostają ubezpieczeniami osobowymi bez szczególnego statusu.Ani w przepisach polskiego prawa, ani w regulacjach unijnych nie znajdują się definicje legalne, które pozwoliłyby na jasne określenie podziału pomiędzy omawianymi ubezpieczeniami. Klasyfikacja na rodzaje ubezpieczeń dotycząca owych produktów to w przeważającej mierze domena praktyki ubezpieczeniowej. Jednak odpowiednia wykładnia pozwala obronić wniosek, że umowa dodatkowa nie uzyskuje statusu ubezpieczenia na życie.

Slowa kluczowe: ubezpieczenia na życie klasyfikacja ubezpieczeń ubezpieczenia uzupełniające ryzyko ubezpieczeniowe definicje ubezpieczeń ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe

  • Stefan Reps, Jacek Reps
    Naprawienie szkody w postępowaniu karnym w kontekście ubezpieczeń gospodarczych

W niniejszym artykule autorzy przedstawiają niektóre ważniejsze zagadnienia, które wynikają ze styczności stosowania środków karnych o charakterze majątkowym z kompensacją szkód w systemie ubezpieczeń gospodarczych. Są to m.in.: wpływ środków karnych na zasadność i zakres odszkodowań oraz świadczeń z tytułu ubezpieczeń majątkowych i odwrotnie – dochodzenie w postępowaniu karnym roszczeń regresowych przez ubezpieczycieli, sytuacja procesowa ubezpieczyciela przy dochodzeniu przez pokrzywdzonego roszczeń cywilnych w postępowaniu karnym. Ponadto poruszono kontrowersyjny w literaturze i orzecznictwie sądowym problem roszczenia skazanego do ubezpieczyciela o zwrot świadczeń zapłaconych poszkodowanemu, orzeczonych przez sąd karny. W niezbędnym zakresie przedstawiono kwestie dotyczące udziału pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.

Slowa kluczowe: kompensacja szkód środki karne majątkowe powództwo adhezyjne roszczenie regresowe skazanego orzecznictwo sądowe nawiązka

  • Aleksander Raczyński
    Przedawnienie roszczenia ubezpieczonego o zwrot wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania objętego ubezpieczeniem OC

W artykule omówiono istotne dla praktyki zagadnienie związane z konstrukcją ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dotyczące źrodła oraz charakteru prawnego roszczenia ubezpieczonego o zwrot wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania objętego ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. Jako podstawę prawną tego roszczenia wskazuje się bowiem w literaturze art. 518 § 1 pkt 1 k.c., art. 805 k.c., art. 822 § 1 k.c., przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu czy też wolę stron zawierających umowę ubezpieczenia. Każda z tych podstaw ma z kolei wpływ na podstawę prawną regulacji terminu przedawnienia ww. roszczenia. Autor analizuje te zagadnienia, przy czym odrębny przedmiot analizy stanowi problem początku biegu terminu przedawnienia omawianego roszczenia – ze szczególnym uwzględnieniem dnia jego wymagalności. Autor przedstawia i uzasadnia swoje stanowisko w przedmiotowej kwestii i podkreśla potrzebę jej uregulowania w przepisach o umowie ubezpieczenia w kodeksie cywilnym.

Slowa kluczowe: ubezpieczenie OC przedawnienie roszczeń roszczenie ubezpieczonego wobec ubezpieczyciela wymagalność roszczenia

  • Bartosz Wojno
    Nowe technologie przy zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia a pośrednictwo ubezpieczeniowe – wybrane aspekty prawne

W artykule poruszono problematykę niektórych prawnych aspektów wykorzystywania nowych technologii do zawierania i wykonywania umów ubezpieczenia w zestawieniu z pośrednictwem ubezpieczeniowym jako najczęściej występującą formą kontaktu klienta i ubezpieczyciela. Za nowe technologie autor uznaje sposoby komunikacji na odległość przy wykorzystaniu urządzeń technicznych, przede wszystkim telefonu i Internetu. Korzystanie z tych mediów, w porównaniu z przesyłaniem oświadczeń woli w formie pisemnej albo ich składania przy jednoczesnej fizycznej obecności kontrahentów, prowadzi do różnych komplikacji prawnych, związanych choćby ze skutecznym wypełnianiem obowiązków informacyjnych oraz terminem otrzymania oświadczenia woli i możliwości udowodnienia tego faktu. Autor analizując regulacje prawne wskazuje, że nowe technologie nie powinny być postrzegane jako zjawisko konkurencyjne wobec pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Slowa kluczowe: zawieranie umów ubezpieczeń przez Internet i telefon pośrednictwo ubezpieczeniowe nowe technologie

Translation of Summaries into English – Anna Tulińska

  • Jerzy Łańcucki
    Regulatory Aspects of Risk Management in Insurance Sector

The present article is an attempt to describe the role and place of risk management in the insurance company management system. The emphasis has been placed upon the effects of the misinterpretation of the terms „governance” and „management” for the determination of the responsibilities and duties of the persons responsible for the operation of the risk management system. Taking the provisions related to the management and risk management included in the Solvency II Directive as a starting point for further considerations, the principles, guidelines and procedures for risk management in insurance companies have been described on the basis of the specified norms and standards. Such a broad presentation of these issues results from the author’s belief that the management of the risks arising from the business of insurance is not the same as the risk management in an insurance undertaking as an organisation.

Keywords: management management functions elements of the system of risk management Solvency II Directive ISO 31000 standard COSO FARM IAIS

  • Beata Mrozowska
    Legal Classification of Accident and Sickness Cover as Supplemental to Life Insurance

Life insurance is a type of insurance of the person which has a special status, conferred by a number of legal regulations, in particular, the provisions of the civil code. Accident and sickness insurance, according to the Insurance Activity Act can be offered with it in a supplementary way. What is of essential importance is the legal classification of these additional covers: whether they are life insurance products due to the fact that they are offered by a life insurance company and because they are placed in Branch I (Life Insurance) in the Annex to Insurance Activity Act or whether they remain the insurance of the person without any particular status. Neither Polish law nor EU regulations provide legal definitions which would contain a clear distinction between the above-mentioned insurances. The classification into types of insurance related to these products predominantly belongs to the domain of insurance practice. However, an appropriate interpretation allows to defend a conclusion that a supplementary agreement is not given a status of life insurance.

Keywords: life insurance insurance classification supplemental insurance insurance risk insurance definitions accident and sickness insurance

  • Stefan Reps, Jacek Reps
    Repairing Damages in Criminal Proceedings in the Context of Economic Insurance

The authors present in their article several important issues that arise from the application of criminal measures of property nature with the compensation for damages in the system of economic insurance. They include, among other things, the impact of criminal measures on the legitimacy and range of compensation and benefits in property insurance and conversely – making recourse claims in criminal proceedings by insurers and an insurer’s situation in the court if the victim makes civil claims in criminal proceedings. In addition, an issue has been raised that is controversial in the literature and judicial decisions and refers to claims made by a convict against the insurer for reimbursement of benefits, ordered by the criminal court and paid to the victim. Furthermore, the participation of the victim in criminal proceedings has been discussed to the necessary extent.

Keywords: compensation of damages criminal measures related to property adhesion procedure recourse claim of the sentenced person judicial decisions exemplary damages

  • Aleksander Raczyński
    Limitation of the Insured’s Claim for Reimbursement of the Liability Insurance Compensation Paid to the Victim

One of the most interesting issues related to the construction of liability insurance is a question about the source and the nature of the policyholder’s claim for reimbursement of compensation covered by liability insurance paid to the victim. The legal basis for this claim is indicated in literature as art. 518 § 1 item 1 of the Civil Code, art. 805 of the Civil Code, art. 822 § 1 of the Civil Code, provisions on unjust enrichment, or the will of the contracting parties. At the same time each of the above-mentioned principles has an impact on the legal basis for the regulation of the limitation period of this claim. Depending on the adopted concept, the source of the limitation period regulations of the claim will be provided either by the general provisions (article 118 of the Civil Code) or by those concerning the limitation for claims from the insurance contract (article 819 § 1 or article 819 § 3 of the Civil Code). The author examines the legal basis and the limitation period for the insured person’s claim for the reimbursement of the liability insurance compensation paid to the victim – depending on the adopted concept of the legal basis for this claim. Besides, a separate analysis is devoted to the commencement of limitation period – with a particular focus on the maturity date of the claim.

Keywords: liability insurance limitation of claims the claim of the insured against the insurer the maturity of the claim

  • Bartosz Wojno
    New Technologies in Conclusion and Execution of Insurance Contracts and Insurance Mediation – Selected Legal Aspects

The issues discussed in the article refer to certain legal aspects of the use of new technologies in the conclusion and execution of insurance contracts in conjunction with insurance intermediation as the most frequently occurring form of contact between the customer and insurer. According to the author new technologies are considered to be ways of communication at a distance by means of technical devices, mainly the telephone and the Internet. The use of these media, compared with declarations of intent in writing or their submission in the simultaneous physical presence of the counterparts, leads to various legal complications associated with effective information provision and the date of the receipt of declarations of intent and the confirmation of this fact. While analyzing the legal regulations, the author emphasizes that new technologiesshould not be perceived as a competitive phenomenon to insurance mediation.

Keywords: conclusion of insurance contracts via the Internet and by telephone insurance mediation new technologies