Wersją podstawową (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.
Miesiąc wydania: czerwiec 2016 r.
Numer: 2 (87) 2016
Spis treści: English Polski
- Dr Katarzyna Malinowska, Ilona Mosakowska
Status zawodowy brokera ubezpieczeniowego a przemiany ustawodawcze w dziedzinie dystrybucji ubezpieczeń - Łukasz Zoń
Implementacja dyrektywy o dystrybucji ubezpieczeń a praktyka działalności brokerskiej – uwagi de lege ferenda - Dr hab. Jakub Pokrzywniak
Ogólne warunki ubezpieczenia w świetle kodeksu cywilnego oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – zagadnienia wybrane - Dr hab. Monika Wałachowska
Zadośćuczynienie pieniężne a odsetki w świetle orzecznictwa sądowego i doktryny - Paweł Satkiewicz
Skutki wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej C-40/15 Aspiro S.A. dla działalności ubezpieczeniowej - Katarzyna Kędziora
Wpływ ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych na rynek ubezpieczeniowy – podejście rachunkowe - Dr Małgorzata Serwach
Submission Term Regarding a Request in Evaluate a Medical Event – Legal and Practical Doubts (article in English language) - Prof. dr hab. Marek Monkiewicz
Tendencies for Cooperation between Insurance Guarantee Funds on the Example of the International Forum of Insurance Guarantee Schemes (IFIGS) (article in English language)
- Jacek Reps
Przegląd orzecznictwa sądowego z zakresu prawa ubezpieczeń gospodarczych
- Elżbieta Sienicka, Bartosz Wojno
Aktualne prawne problemy na europejskim rynku ubezpieczeniowym (konferencja w Trewirze, 3–4 marca 2016 r.)
- Dr Małgorzata Serwach
Submission Term Regarding a Request to Evaluate a Medical Event – Legal and Practical Doubts (article in English language) - Prof. dr hab. Marek Monkiewicz
Tendencies for Cooperation between Insurance Guarantee Funds on the Example of the International Forum of Insurance Guarantee Schemes (IFIGS) (article in English language)
Streszczenia artykułów: English Polski
Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska
- Katarzyna Malinowska, Ilona Mosakowska
Status zawodowy brokera ubezpieczeniowego a przemiany ustawodawcze w dziedzinie dystrybucji ubezpieczeń
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie przemian ustawodawczych w skali europejskiej w zakresie związanym z dystrybucją usług finansowych, a w szczególności ubezpieczeń. Omówiono zmiany w koncepcji ochrony konsumenta, wskazując, że już od jakiegoś czasu ustawodawcy: europejski i krajowi ingerują w prawny obrót konsumencki, w celu zabezpieczenia interesów konsumentów w tych aspektach, które mogą wykraczać poza ich możliwości poznawcze, wiedzę i kompetencje. Widoczne jest to w szczególny sposób w usługach finansowych, gdzie postępująca kompleksowość produktów sprzyja naruszaniu interesów konsumentów poprzez łatwość missellingu i innych podobnych praktyk. Także w tym obszarze zauważa się konieczność podmiotowego rozszerzenia ochrony. W powyższe tendencje wpisują się zmiany ustawodawcze, w szczególności system Solvency II, a ostatnio Insurance Distribution Directive (IDD) – dyrektywa w sprawie dystrybucji ubezpieczeń. Zdaniem autorek dyrektywa ta zmienia w sposób istotny rolę niezależnego pośrednika ubezpieczeniowego, jakim na polskim rynku jest broker. W ocenie autorek, przed polskim ustawodawcą stoi wyzwanie nie tylko wdrożenia przepisów dyrektywy, lecz także ponownego rozważenia ram wykonywania tego zawodu w Polsce.
Słowa kluczowe: broker pośrednik ubezpieczeniowy IDD dystrybucja ubezpieczeń konsument usług finansowych prosument zawód zaufania publicznego samorząd
- Łukasz Zoń
Implementacja dyrektywy o dystrybucji ubezpieczeń a praktyka działalności brokerskiej – uwagi de lege ferenda
Dyrektywa z 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń wprowadziła szereg nowych rozwiązań pod kątem zabezpieczenia interesów konsumenta. Przyjęto w niej zasadę postulowaną m.in. przez pośredników ubezpieczeniowych – równego potraktowania wszystkich kanałów dystrybucji w zakresie ich zobowiązań wobec konsumentów. Zgodnie z preambułą dyrektywy główną rolę w dystrybucji tych produktów odgrywają pośrednicy ubezpieczeniowi i reasekuracyjni. W artykule omówiono rozbudowane w dyrektywie obowiązki informacyjne dystrybutorów ubezpieczeń w zakresie przekazywania konsumentom wielu informacji, w tym dotyczących produktów inwestycyjnych. Podkreślając odrębności polskiego porządku prawnego autor opowiada się za harmonizacją minimalną dyrektywy. Wymagane obowiązki powinny być tak ukształtowane, aby były użyteczne dla klienta. W artykule poruszono również kwestie dotyczące doskonalenia zawodowego brokera, jego statusu oraz roli samorządu zawodowego.
Słowa kluczowe: dyrektywa o dystrybucji ubezpieczeń kanały dystrybucji kategorie pośredników ubezpieczeniowych pośrednik zależny i niezależny obowiązki informacyjne rekomendacja brokerska doskonalenie zawodowe samorząd zawodowy
- Jakub Pokrzywniak
Ogólne warunki ubezpieczenia w świetle kodeksu cywilnego oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – zagadnienia wybrane
Przedmiotem artykułu jest problematyka ogólnych warunków ubezpieczenia. Autor analizuje przepisy ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej dotyczące tej materii i wskazuje na brak ich spójności z przepisami kodeksu cywilnego dotyczącymi wzorców umów, w tym ogólnych warunków ubezpieczenia. Brak konsekwencji ustawodawcy ujawnia się zwłaszcza, jeśli idzie o obowiązki ubezpieczyciela dotyczące doręczenia o.w.u. w ubezpieczeniach na cudzy rachunek. Nowe przepisy rodzą też wiele trudności interpretacyjnych. Dotyczy to zwłaszcza regulacji prawnej tzw. skorowidza do o.w.u., a także obowiązku zamieszczenia o.w.u. na stronie internetowej ubezpieczyciela. W konkluzji autor postuluje kompleksowe unormowanie materii o.w.u. w kodeksie cywilnym, co pozwoliłoby na zapewnienie spójności reżimu prawnego tego wzorca umowy.
Słowa kuczowe: ogólne warunki ubezpieczenia wzorce umów umowa ubezpieczenia wykładnia umowy ubezpieczenia i wzorców ubezpieczenia ubezpieczenie na cudzy rachunek
- Monika Wałachowska
Zadośćuczynienie pieniężne a odsetki w świetle orzecznictwa sądowego i doktryny
Przedmiotem niniejszego artykułu są teoretyczne i praktyczne zagadnienia związane z wymagalnością roszczenia o zapłatę odsetek od świadczenia głównego, jakim jest zadośćuczynienie pieniężne. W związku z faktem, że zobowiązanie o wypłatę odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę uważa się za zobowiązanie bezterminowe, zasadne jest przeprowadzenie analizy, od jakiego momentu uprawniony do świadczenia może domagać się odsetek za opóźnienie (art. 481 k.c.). Wypowiedzi doktryny oraz orzecznictwo są w tym zakresie niejednolite.
Słowa kluczowe: odsetki opóźnienie zadośćuczynienie pieniężne
- Paweł Satkiewicz
Skutki wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej C-40/15 Aspiro S.A. dla działalności ubezpieczeniowej
Artykuł przedstawia rozstrzygnięcie powzięte przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w polskiej sprawie C-40/15 Aspiro S.A. Postępowanie prejudycjalne, zainicjowane przez Naczelny Sąd Administracyjny dotyczyło zgodności przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia usług likwidacji szkód świadczonych w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń z art. 135 dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Autor dokonuje analizy orzeczenia Trybunału w kontekście praktycznych skutków dla polskich podatników, zwłaszcza w odniesieniu interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 20 lipca 2012 r.
Słowa kluczowe: zwolnienie z VAT usługi likwidacji szkód ubezpieczyciel dyrektywa VAT ustawa o podatku od towarów i usług podmiot trzeci agent ubezpieczeniowy broker ubezpieczeniowy
- Katarzyna Kędziora
Wpływ ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych na rynek ubezpieczeniowy – podejście rachunkowe
Celem artykułu jest analiza zapisów ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych i ich wpływu na rynek ubezpieczeniowy z punktu widzenia rachunkowego. Przedmiotowy akt normatywny nakłada m.in. na zakłady ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji podatek w wysokości 0,0366% podstawy opodatkowania, naliczanej od nadwyżki sumy ich aktywów ponad kwotę 2 mld złotych, począwszy od lutego 2016 r. Regulacja budzi duże wątpliwości dotyczące ustalania podstawy opodatkowania z punktu widzenia rachunkowego.
Słowa kluczowe: ubezpieczenia podatek sprawozdanie Wypłacalność II
- Małgorzata Serwach
Termin wniesienia wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego – wątpliwości praktyczne oraz prawne (artykuł w języku angielskim)
Przepisy ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta przewidują odrębny tryb dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia w przypadku wystąpienia zdarzenia medycznego (rozdział 13a). Tryb ten, nazywany pozasądowym modelem kompensacji szkód medycznych, od początku obowiązywania budzi wiele zastrzeżeń interpretacyjnych. Dotyczą one zarówno kwestii o charakterze merytorycznym (definicja zdarzenia medycznego, stosunek zdarzenia medycznego do błędu medycznego, pojęcie aktualnej wiedzy medycznej), jak i formalnoprawnych związanych z postępowaniem prowadzonym przez Komisję. Tematem niniejszej publikacji jest jedno z podstawowych zagadnień związanych z określeniem terminu do złożenia wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego. Wskazując na praktyczne znaczenie zgłaszanych wątpliwości, Autorka analizuje zagadnienia związane z określeniem charakteru prawnego terminu dowodząc, że sporne jest, czy mamy do czynienia z terminem przedawnienia, czy też terminem jedynie w znaczeniu formalnoprawnym. Następnie przedstawia zastrzeżenia odnoszące się do wyznaczenia początku biegu terminu oraz możliwości jego zawieszenia i wskazuje na sposób ustalenia właściwego okresu w przypadku roszczeń podnoszonych przez spadkobierców pacjenta.
Słowa kluczowe: zdarzenie medyczne termin złożenia wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego komisja ds. orzekania o zdarzeniach medycznych przedawnienie postępowanie mediacyjno-ugodowe
- Marek Monkiewicz
Tendencje kooperacyjne ubezpieczeniowych funduszy gwarancyjnych na przykładzie Międzynarodowego Forum Funduszy Ochrony Ubezpieczonych (IFIGS) (artykuł w języku angielskim)
Artykuł poświęcony jest tendencjom kooperacyjnym na arenie międzynarodowej pomiędzy funduszami ochrony ubezpieczonych (fou), których istotą funkcjonowania jest zapewnienie ochrony klientom (zwykle konsumentom) danego zakładu ubezpieczeń życiowego i/lub majątkowego w sytuacji wystąpienia niewypłacalności lub zagrożenia niewypłacalnością tego zakładu. Od kilku lat współpraca pomiędzy fou ma miejsce w ramach nowo utworzonej organizacji międzynarodowej – Międzynarodowego Forum Funduszy Ochrony Ubezpieczonych (IFIGS). W artykule przedstawiono najważniejsze efekty działalności IFIGS, zarówno na poziomie regionalnym – europejskim, jak i globalnym. Zaprezentowano również informacje obrazujące aktywność Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) w ramach tej organizacji. Dokonana została również próba wskazania wyzwań stojących przed IFIGS w perspektywie najbliższych kilku lat.
Słowa kluczowe: fundusze ochrony poszkodowanych (fop) fundusze ochrony ubezpieczonych (fou) Międzynarodowe Forum Funduszy Ochrony Ubezpieczonych (IFIGS) ochrona konsumentów plany naprawcze i rezolucyjne zarządzania niewypłacalnością Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) współpraca międzynarodowa
Translation of Summaries into English – Anna Tulińska
- Katarzyna Malinowska, Ilona Mosakowska
Professional Status of an Insurance Broker and Legislative Changes in Distribution
The aim of the article is to present the legislative changes at the European level in the area of the distribution of financial services, especially insurance. In this respect, the evolution of the concept of consumer protection has been shown, indicating that starting from a strictly informative policy, for some time the European and national legislators have been interfering legislatively and materially in legal consumer trade, in order to protect consumer interests in those aspects, which may go beyond their cognitive capabilities as well as their knowledge and competence. It is particularly prominent in financial services, where the increasing product complexity is obviously conducive to the infringement of consumer interests due to the easiness of misselling and other similar practices. Furthermore, the need to extend the range of protection has been observed, resulting in the recently coined term of ‚a prosumer ‚. The legislative changes, and in particular, the ‚solvency II’ system, and the latest IDD are connected with the above-mentioned tendencies. According to the authors this directive has significantly altered the role of an independent insurance intermediary, namely a broker in the Polish market. In their opinion, not only is Polish legislator facing a challenge of implementing the provisions of the directive, but also of reconsidering the qualifications framework for this profession in the national market.
Keywords: broker insurance intermediary IDD insurance distribution financial services consumer prosumer profession of public trust self-government
- Łukasz Zoń
Implementation of the Insurance Distribution Directive and Brokerage Practice – de lege ferenda notes
The Directive of 20 January 2016 on insurance distribution has introduced a number of new solutions to protect the interests of consumers. The principle of the equal treatment of all distribution channels in terms of their obligations towards consumers, postulated by insurance intermediaries inter alia, has been adopted. In accordance with the preamble to the directive, a major role in the distribution of these products is played by insurance and reinsurance intermediaries. Besides, the article discusses the extensive information requirements imposed by the directive on insurance distributors in the field of information provided to consumers, including investment products. Emphasizing the special features of Polish legal regime, the author advocates a minimum harmonisation of the directive. The required obligations should be designed to be useful for the client. In addition, the issues relating to the professional development of brokers, their status and the role of professional self-government have been discussed in this text.
Keywords: Insurance Distribution Directive distribution channels categories of insurance intermediaries dependent and independent intermediary information requirements brokerage recommendation professional training professional self-government
- Jakub Pokrzywniak
General Insurance Conditions in the Light of the Civil Code and the Insurance and Reinsurance Act – Selected Issues
The purpose of this article is to discuss the issue of the general conditions of insurance. First of all, the author analyses the provisions of the Insurance and Reinsurance Act regarding this matter and indicates a lack of consistency with the provisions of the Civil Code relating to standard contracts, including the general terms of insurance. The lack of consequences of the legislature is revealed especially in case of the obligations of the insurer concerning the provision of general insurance conditions in insurance on someone else’s account. Furthermore, the new provisions lead to a variety of difficulties of interpretation, in particular referring to legal regulation of the so-called index to the general insurance conditions as well as the obligation to post general insurance conditions on the insurer’s website. In conclusion, the author calls for a comprehensive normalization of general terms of insurance in the Civil Code, which would ensure the consistency of the legal regime of this standard contract.
Keywords: general insurance conditions standard contracts insurance contract interpretation of the insurance contract and insurance patterns insurance on someone else’s account
Monika Wałachowska
Damages for non – pecuniary loss and interest in judicature and doctrine
This article presents theoretical and practical issues related to the basis and prerequisites of a claim for payments of interest for the delayed performance of damages for non – pecuniary loss. Due to the fact that the liability for payment of a proper sum of money as damages for non – material loss is considered as a indefinite commitment, it is needed to analyse at what point the creditor can claim interest for late payment (art. 481 c.c.). The attention in this matter is also given to cases when the insurance company is a debtor. Both doctrine and case law are divergent in this matter.
Keyword: interest delayed performance compensation for non – pecuniary loss
- Paweł Satkiewicz
The Effects of the Judgment of the Court of Justice of the European Union C-40/15/Aspiro S.A. on Insurance Activit
The article presents the Court of Justice of the European Union’s judgment in Polish case C-40/15 Aspiro S.A. The preliminary ruling proceeding initiated by the Supreme Administrative Court concerned the question whether Polish VAT Act regulations, which set the exemption for claims settlement services in the name and on behalf of an insurer, are in accordance with article 135 of Council Directive 2006/112/EC on the common system of value added tax. The author analyses CJEU’s decision with respect to practical consequences for Polish VAT taxpayers, particularly with reference to general tax ruling of the Minister of Finance dated July 20, 2012.
Keywords: VAT exemption claims settlement services insurer VAT Directive Act on goods and services tax third party insurance agent insurance broker
- Katarzyna Kędziora
The Impact of the Act on Tax on Certain Financial Institutions on the Insurance Market-Accounting Approach
The aim of the article is to analyse the provisions of the Act of 15 January 2016 on tax on certain financial institutions on the insurance market from the point of view of accounting. The regulation imposes on insurance and reinsurance undertakings a tax of 0.0366% of the tax base calculated on the excess value of their assets above the amount of PLN 2 billion effective from February 2016. The above-mentioned law raises considerable doubts about the determination of the tax base from the point of view of accounting.
Keywords: insurance tax reporting Solvency II
- Małgorzata Serwach
Submission Term Regarding a Request to Evaluate a Medical Event – Legal and Practical Doubts (article in English language)
The Act of Nov. 6th 2008, on the Patient’s Rights and on the Commissioner for Patients’ Rights, provides a separate procedure of claiming damages and compensation, should a medical event occur (Chapter 13a). This out-of-court medical injury compensation procedure, from the very beginning of its existence, has been dubious, when it comes to its interpretation. The doubts refer both to the substance of the law (definition of a medical event, relation between a medical event and the medical malpractice, term of the state-of-the-art medical knowledge), as well as to the legal-formal issues, related to the procedures undertaken by the commission.
The main topic of the article herein is seen in one of the basic issues related to determining the term, within which the medical event evaluation request shall be submitted. After an analysis of the current legal solutions is carried out, the author comes to a conclusion that they should be refined in the upcoming period, so that a situation is avoided in which the individual commissions apply varied interpretations, differentiating, in this way, the legal status of the request submitting parties.
Keywords: medical event request submission term evaluation of medical events Commissions for Evaluation of Medical Events limitation expiration mediation-conciliation proceedings
- Marek Monkiewicz
Tendencies for cooperation between insurance guarantee funds on the example of the International Forum of Insurance Guarantee Schemes (IFIGS) (article in English language)
The article is devoted to cooperative tendencies on international arena between policyholders protection funds (PPFs). The essence of their activity is to ensure protection to the clients (usually consumers) of a given life and/or non-life insurance undertaking in a situation of insurer’s insolvency and/or threat of insolvency. For a few years the collaboration among PPFs has taken place within a newly-created international organization – the International Forum of Insurance Guarantee Schemes (IFIGS). In the article the most crucial effects of IFIGS’ activity have been presented, both at regional-European and global levels. Moreover, information on the Polish Insurance Guarantee Fund’s (UFG) activity within this organization has been provided. Finally, an attempt has been made to indicate the challenges for IFIGS in the perspective of the forthcoming years.
Keywords: policyholders protection funds (PPFs) injured parties’ protection funds (IPPFs) International Forum of Insurance Guarantee Schemes (IFIGS) consumer protection recovery and resolution plans Polish Insurance Guarantee Fund (UFG) international cooperation