Numer 4 (81) 2014

Wersją podstawową (referencyjną) czasopisma jest wersja papierowa.

Miesiąc wydania: grudzień 2014 r.
Numer: 4 (81) 2014

Spis treści:

Artykuły i rozprawyOrzeczenia i glosyRecenzjeSprawozdaniaBibliografia

  • Dr Katarzyna Malinowska
    Nowa ustawa o prawach konsumenta a umowa ubezpieczenia
  • Anna Wietrzyńska-Ciołkowska, Piotr Falarz, Michał Orzechowski
    Postępowanie grupowe – aktualne wyzwanie dla zakładów ubezpieczeń
  • Beata Mrozowska, Aldona Wnęk
    Umowa ubezpieczenia jako zabezpieczenie kredytu hipotecznego
  • Mariusz Wichtowski
    Praktyczne aspekty ochrony praw konsumenta w przypadku ruchu pojazdami nieubezpieczonymi w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na europejskim obszarze Systemu Zielonej Karty
  • Dorota Walerjan
    Podatkowy aspekt deregulacji zawodu pośrednika ubezpieczeniowego

  • Jacek Reps
    Przegląd orzecznictwa sądowego z zakresu prawa ubezpieczeń gospodarczych
  • dr Małgorzata Serwach
    Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 12 listopada 2013 r. (I ACa 575/13) dotycząca ważności pełnomocnictwa udzielonego przez poszkodowanego będącego w stanie braku świadomości oraz ugody zawartej w jego imieniu przez pełnomocnika z ubezpieczycielem
  • Ewelina Posłajko
    Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r. (V CSK 85/09) dotycząca dopuszczalności dochodzenia przez ubezpieczyciela pełnego zwrotu świadczenia wypłaconego poszkodowanemu od pracownika kierującego bez wymaganych uprawnień pojazdem służbowym

  • Michał Adam Leśniewski
    „Przemysł wydobywczo-przetwórczy węgla i rud żelaza a rozwój gospodarczy” red. Stanisław Nowak

  • Marek Opiela
    Węzłowe problemy ubezpieczeń. Konferencja naukowa z okazji XX-lecia kwartalnika „Prawo Asekuracyjne”, Warszawa, 18.09.2014 r.
  • Barbara Cieślik
    Zagadnienia aktuarialne – teoria i praktyka. Ogólnopolska konferencja aktuarialna, Warszawa
    22–24.09.2014 r.
  • dr Dorota Leśniak, Bartosz Wojno
    Prawo rynku finansowego. Seminarium naukowe, Warszawa, 21.11.2014 r.

  • Sylwia Młodyszewska
    Bibliografia z ubezpieczeń (wybór za lata 2013 i 2014)

Streszczenia artykułów: English Polski

Tłumaczenie streszczeń artykułów na język angielski – Anna Tulińska

  • Katarzyna Malinowska
    Nowa ustawa o prawach konsumenta a umowa ubezpieczenia

Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie nowej ustawy o prawach konsumenta uchwalonej w dniu 30 maja 2014 r., która wchodzi w życie w dniu 25 grudnia 2014 r., w kontekście umowy ubezpieczenia i skutków, jakie nowa ustawa rodzi w obrębie praw i obowiązków stron w konsumenckiej umowie ubezpieczenia. W związku z faktem, że ustawa ta stanowi implementację acquis communautaire do polskiego porządku prawnego, a więc jest emanacją ewolucji, jaką przeszła ostatnimi laty polityka Unii Europejskiej w sferze ochrony konsumenta, najpierw przedstawione zostaną tendencje europejskie w tej dziedzinie, aby następnie przyjrzeć się bliżej polskiemu sposobowi jej implementacji i jego wpływowi na kształt umowy ubezpieczenia.

Słowa kluczowe: umowa ubezpieczenia ochrona konsumenta w ubezpieczeniach dyrektywa o prawach konsumenta ustawa o prawach konsumenta

  • Anna Wietrzyńska-Ciołkowska, Piotr Falarz, Michał Orzechowski
    Postępowanie grupowe – aktualne wyzwanie dla zakładów ubezpieczeń

Pozwy zbiorowe stają się coraz większym wyzwaniem dla zakładów ubezpieczeń, zwłaszcza dla tych, które oferowały ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym i pobierały związane z nimi opłaty likwidacyjne. Autorzy artykułu podejmują próbę krótkiego omówienia, jakie sprawy (i przez kogo) mogą być dochodzone w postępowaniu grupowym, a także przedstawiają praktyczne i prawne problemy wynikające z zastosowania instytucji postępowania grupowego na gruncie ubezpieczeń. Sygnalizują aktualne orzecznictwo sądowe w tego typu sprawach, a ponadto informują o najczęściej pojawiających się typach naruszeń interesów konsumenckich w sprawach bezpieczeniowych. Proponują również praktyczne rozwiązania, które mogą – w ich ocenie – pomóc ubezpieczycielom zminimalizować skalę ryzyka związanego z pozwami zbiorowymi.

Słowa kluczowe: postępowanie grupowe pozew grupowy pozew zbiorowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym polisolokaty

  • Beata Mrozowska, Aldona Wnęk
    Umowa ubezpieczenia na życie jako zabezpieczenie kredytu hipotecznego

Udzielanie przez banki kredytów hipotecznych wiąże się z koniecznością przeprowadzenia wnikliwej oceny ryzyka bankowego osób fizycznych, ubiegających się o kredyt. Warunkiem udzielenia kredytu przez bank jest posiadanie przez kredytobiorcę zdolności kredytowej, rozumianej jako zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Ochrona w ramach umowy ubezpieczenia na życie stanowi jedno z najskuteczniejszych zabezpieczeń ryzyka śmierci kredytobiorcy, jednakże forma tej ochrony – indywidualna czy grupowa – ma kluczowe znaczenie dla oceny tego zabezpieczenia. Autorki omawiają zalety i ograniczenia tego zabezpieczenia kredytu hipotecznego, wynikające z przepisów prawnych oraz rekomendacji i wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Przedstawiają praktykę bankową w zakresie wykorzystania umowy ubezpieczenia na życie jako zabezpieczenia wierzytelności bankowych.

Słowa kluczowe: ocena zdolności kredytowej indywidualna umowa ubezpieczenia na życie ubezpieczenia grupowe umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek rekomendacje i wytyczne Komisji Nadzoru Finansowego

  • Mariusz Wichtowski
    Praktyczne aspekty ochrony praw konsumenta w przypadku ruchu pojazdami nieubezpieczonymi w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych naeuropejskim obszarze Systemu Zielonej Karty

Celem opracowania jest analiza problemu nieubezpieczonych pojazdów/kierowców/posiadaczy w kontekście społecznym, jak również finansowym ze wskazaniem praktycznych skutków dla wszystkich uczestników zaangażowanych w funkcjonowanie rynku, zaś w szczególności poszkodowanych w takich wypadkach. Przedstawiono również możliwości przeciwdziałania zjawisku nieubezpieczonych pojazdów. Artykuł omawia praktykę ubezpieczeniową w tym zakresie realizowaną zarówno na płaszczyźnie narodowej, jak i międzynarodowej. Jedynym koordynatorem tych działań – na podstawie Rekomendacji nr 5 ONZ z 1949 r. oraz dyrektyw komunikacyjnych – jest Rada Biur Systemu Zielonej Karty zrzeszająca biura narodowe reprezentujące poszczególne rynki ubezpieczeniowe w Systemie Zielonej Karty, jak i poszczególne fundusze gwarancyjne, organy odszkodowawcze i ośrodki informacji ze wszystkich państw członkowskich. Jednym z istotnych zadań Rady Biur jest koordynowanie walki ze zjawiskiem pojazdów nieubezpieczonych, a co za tym idzie – ochrona interesów konsumentów, którzy są zazwyczaj ostatecznym płatnikiem.

Słowa kluczowe: ruch pojazdów nieubezpieczonych System Zielonej Karty biura narodowe fundusze gwarancyjne ochrona praw konsumentów sumy gwarancyjne

  • Dorota Walerjan
    Podatkowy aspekt deregulacji zawodu pośrednika ubezpieczeniowego

Przedmiotem artykułu jest analiza możliwości zwolnienia z podatku VAT szkoleń zawodowych organizowanych dla osób, które zamierzają wykonywać czynności agencyjne, jak również dla działających agentów i brokerów ubezpieczeniowych, w kontekście niedawnej nowelizacji ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym. W wyniku tej nowelizacji, wspomniane szkolenia straciły swój obowiązkowy charakter, co w powszechnym rozumieniu może uniemożliwiać ich zwolnienie z opodatkowania. Innymi słowy, powstała obawa, że deregulacja zawodu pośrednika ubezpieczeniowego w opisanym zakresie przełoży się na podwyższenie kosztu usług szkoleniowych w związku z koniecznością opodatkowania tych usług podstawową 23% stawką podatku. Autorka omawia aktualny stan prawny w tym zakresie, odwołując się do polskich przepisów o podatku VAT, odpowiednich regulacji unijnych oraz orzecznictwa. W artykule przytoczono także przykłady interpretacji omawianych przepisów przez polskie sądy administracyjne.

Słowa kluczowe: pośrednictwo ubezpieczeniowe deregulacja zawodu pośrednika szkolenia podatek VAT zwolnienie z podatku

Translation of Summaries into English – Anna Tulińska

  • Katarzyna Malinowska
    The New Act on Consumer Rights and Insurance Contract

The subject matter of the article is a presentation of the new Act on Consumer Rights enacted by the Parliament on 30 May 2014, which comes into force on 25 December 2014 in the context of an insurance contract and consequences which the new Act may have on the parties’ rights and obligations in the ‘consumer’ insurance contract. Having in mind the fact that the new Act is the implementation of the acquis communautaire to the Polish legal system, it is useful to present first the evolution of the EU legislation and the approach to the consumer protection strategy as well as the current tendencies in this respect. Secondly, different aspects of insurance contract included in the new Act are analyzed in order to assess the practical impact of this law, in particular on the scope of information duties and the right of withdrawal from the insurance contract.

Keywords: insurance contract consumer protection in insurance Directive on Consumer Rights Act on Consumer Rights

  • Anna Wietrzyńska-Ciołkowska, Piotr Falarz, Michał Orzechowski
    Class Action – Current Challenge for Insurance Companies

Class action lawsuits are becoming more and more challenging for insurance companies, especially those which offered unit-linked life insurance and received liquidation fees related to them. The authors of the article attempt to discuss briefly which matters and by whom can be sued in class action lawsuits. Moreover, they present practical and legal problems arising from the application of the group proceedings in insurance. Furthermore, they refer to the relevant current case-law as well as inform about the most common infringements of consumer interests in insurance cases. Finally, they suggest practical solutions which, according to them, may help insurers to minimize the scale of risks associated with class actions.

Keywords: group proceedings collective lawsuit class action unit-linked life insurance investment policies

  • Beata Mrozowska, Aldona Wnęk
    Life Insurance Contract as a Collateral of Mortgage Credit

Granting mortgage credits by banks is connected with the necessity to conduct the careful assessment of the banking risk and creditworthiness of individuals applying for them. Loan granting by the bank is conditioned by the borrower’s creditworthiness, which is understood as the ability to repay the loan, together with interest within the time periods specified in the contract. Protection under the life insurance contract is one of the most effective ways to secure the risk of the borrower’s death. However, the form of protection – either individual or group – is crucial for the assessment of security. The authors discuss both advantages and limitations of this collateral of mortgage credit, resulting from legal regulations as well as recommendations and guidelines of the Polish Financial Supervision Authority. Besides, they present banking practice in the application of life insurance as a collateral of bank claims.

Keywords: creditworthiness assessment individual life insurance contract, group insurance the insurance contract on someone else’s account recommendations and guidelines of the Polish Financial Supervision Authority

  • Mariusz Wichtowski
    Consumer Rights Protection in the Traffic of Uninsured Vehicles without Third-Party Motor Liability Insurance in the European Green Card System

The aim of this article is to investigate the problem of uninsured vehicles/drivers/owners in a social as well as financial context, and indicate its practical effects on all the market participants, especially on the victims of such accidents. All presented considerations reflect the insurance measures implemented at both national and international levels. The only coordinator of these activities, according to the UN Recommendation No. 5 adopted in 1949 and motor directives is the Council of Bureaux of the Green Card System associating both national bureaux representing the individual insurance markets in the Green Card System and particular guarantee funds, compensation bodies and information centres in all Member States. One of the essential tasks of the Council of Bureaux is the coordination of the fight against a phenomenon of uninsured vehicles, and consequently the protection of the interests of consumers, who are usually the ultimate payers.

Keywords: traffic of uninsured vehicles the Green Card System national bureaux guarantee funds consumer rights protection the guarantee sums

  • Dorota Walerjan
    Tax Aspect of the Deregulation of Insurance Intermediary Profession

The aim of the article is to analyse the possibility of VAT exemption of vocational training organised for people who want to conduct agency activities as well as for acting agents and insurance brokers, in the context of the recent amendment to the Insurance Mediation Act of 22 May 2003. As a result of this amendment, the above-mentioned training has lost its compulsory character, which may prevent its exemption from taxation, as it is commonly understood. In other words, some concern has been expressed that the deregulation of the insurance intermediary profession will result in an increase in the cost of training services in connection with the necessity to apply 23% tax rate to these services. The author discusses the current state of law in this regard, referring to Polish VAT rules, the relevant EU regulations and EU case-law. In addition, the examples of the interpretation of these rules by the Polish administrative courts have been cited in the article.

Keywords: insurance mediation deregulation of the intermediary profession training VAT tax exemption